Categorie: Be- en verwonderingen

22–29 sept: Drabkikker exposeert in Rotterdam

· 3 reacties ·

Update 26 sept: En we hebben beeld! Foto’s door Olivier Scheffer.

~~~

Update 25 sept: Briljante tekening in Monsieur Hulot-stijl door Vader Senior:

Dirk aanschouwt de Aanschouw

~~~

Update 23 sept: en wij hangen!

Café de Schouw
Voorbereidingen met Berndnaut
Kast met Lineair D
Jaap van der Lee
Dirk aanschouwt de Aanschouw
Bier
Voorbereidingen met Annegret
Inrichten der kast
Schriftjes en haksels
Naambordje
Foto door Mari Stoel
“Zalf” (Foto door Mari Stoel)
Drab in de kast

De opening was gisteravond in een bruisende Witte de Withstraat en retegezellig. Mijn kast vol Lineair D-haksels en -plaksels trok leuk bekijks en leverde allerlei toffe reacties op; er sloegen zelfs wat mensen aan het puzzelen. Voor wie daar dieper in wil duiken: alle informatie over het Lineair D vindt u hier.

Steen 1
Steen 2
Haksels

Meer beeld zal binnenkort op de Aanschouw-site verschijnen (hier vast ook). Voor nu heel veel dank aan Annegret en Jaap en Olivier en Berndnaut en alle aanwezigen voor hun uitnodiging en hulp en enthousiasme!

~~~

Leuk nieuws! Ik ben onlangs uitgenodigd om iets van mijn maaksels te exposeren in De Aanschouw. Dat is de galerievitrine van Café de Schouw in Rotterdam, waarin al dik 21 jaar iedere week het werk van een andere creatieveling wordt getoond.

De Aanschouw: elke week iets anders in de kast.

Onder weekgetal #1094 zal uw zeergevleide Drab van 22 t/m 29 september aanschouwelijk zijn. Ik ben nog druk aan het peinzen waarmee precies exact, maar iets in de schriftsystemenhoek lijkt een aannemelijke aanname.

De opening is op donderdagavond 22 september om 21:00 u in Café de Schouw, Witte de Withstraat 80 Rotterdam en zal worden begeleid door een inleidend vraaggesprek met gastcurator Annegret Kellner, over wat ik in vredesnaam beoog met mijn werk en dat ik daar dan hele wijze antwoorden op geef waar u dan heel erg over moet nadenken. Met bier.

Mijn eerste openbare optreden als Drabkikker. Zin in. Weest allen daarbij en roert den schalmei!

Taaldrab 48: Singalees

· 2 reacties ·

U houdt van krullerige Zuidoostaziatische schriftsystemen, maar u vindt Tamil en Malayalam en Kannada en Balinees bij lange na niet krullerig genoeg? Nou, dat hadden de Singalezen nou ook.

Er zou toch echt eens een term moeten komen voor “als iemand hier bij wijze van fictie mee aan zou komen zetten zouden mensen het onrealistisch vinden”. Kijk al die fantastische barokke pliepjes en fnupjes dan, daar kom je toch in je stoutste dromen niet op.

Singalees

Nee, het geval wil namelijk dat ik namelijk daadwerkelijk momenteel aan een fictief schriftsysteem aan het sleutelen ben dat toevallig namelijk een klein beetje op Singalees blijkt te lijken (zo kwam ik erop om deze post te posten), maar dan bij lange na zo krullerig (en mooi) niet. Moet nog even een paar millenniumpjes doorevolueren denk ik.

Drabsingalees

(Scusi. In het Engels schrijf je het met een h, maar in het Nederlands met een g. Gedoe met die exoniemen ook altijd.)

Luchtspiegeling

· Een reactie plaatsen ·

Mijn geboorteland van een afstandje doorheen een verrekijker.

Terschelling
Klikken maakt groter.

Dat het eiland boven de horizon lijkt te zweven komt niet door een stuk hemelkleurig water dat daar toevallig drijft (want dat komt ook voor: zie onderaan deze post), maar door een warm dekentje lucht boven het zeeoppervlak dat zorgt voor een mooi exemplaar van een subtiele luchtspiegeling. Meerbepaald een “neerwaartse luchtspiegeling” (inferior mirage), omdat het spiegelbeeld zich onder het echte ding bevindt:

Een neerwaartse luchtspiegeling

Andersom kan namelijk ook, als er een warmere luchtlaag boven een koudere ligt en de weerspiegelingen juist boven het origineel komen te hangen. Dan heet het – je verwacht het niet – een “opwaartse luchtspiegeling” (superior mirage):

Een opwaartse luchtspiegeling

Ik moet altijd weer even enorm hersenkraken wanneer je ook alweer welk type spiegeling krijgt, waarbij ik dan traag & fronsend de volgende denkstappen doorloop:

  • Als lichtstralen van een spulletje met een lagere dichtheid naar een goedje met een hogere dichtheid stralen (bijvoorbeeld van lucht naar glas), buigen ze af in de richting van het mediumpje met de hogere dichtheid;
  • Warme lucht is lichter dan koude lucht (want stijgt immers op; zie luchtballon), waaraan je kunt onthouden dat warme lucht een lagere dichtheid heeft en koude lucht een hogere;
  • Dus als er een koudere luchtlaag bovenop een warmere ligt, buigen de lichtstralen naar de laag met de hogere dichtheid, oftewel de koude, dus omhoog;
  • Omdat ons oog niet weet welke kronkels lichtstralen hebben afgelegd voordat ze het oog bereiken en uitgaat van een rechte lijn, lijken opwaarts afgebogen stralen van beneden het originele beeld afkomstig te zijn, ergo een spiegelbeeld onder het echte ding te vormen.
  • En vice versa.
Koud boven warm => opwaarts gekromde stralen => neerwaartse luchtspiegeling
Warm boven koud => neerwaarts gekromde stralen => opwaartse luchtspiegeling

Pfoei. En dan schijn je nog ingewikkeldere takken natuurkunde te hebben. Maar je kunt natuurlijk ook gewoon meteen doorstoten naar de vuistregel: de reflectie bevindt zich aan de kant van de warmere luchtlaag.

En dan zijn er ook nog allerhande complexe combinaties van op- en neerwaartse luchtspiegelingen mogelijk, wanneer er meerdere warmere/koudere laagjes lucht bovenop elkaar gepannenkoekt liggen c.q. in elkaar overvloeien. De extremere gevallen daarvan, waarbij vaak bizarre vervormingen en soms ook nog bewegingen optreden, noem je fata morgana. Met muziek van Ruud Bos.

Een fata morgana met niet minder dan vijf(!) afwisselend rechtoppe en onderstebovene reflecties van het origineel (zo te zien een boot).

 

Overigens is dit:

dan weer geen luchtspiegeling, hoe hard de virals het ook roepen, maar een gevalletje “stuk zee aan de einder met globaal dezelfde tint als de hemel waardoor je het niet ziet en denkt dat de horizon begint bij het donkerdere stuk zee eronder“. Een dode weggevert dat hier niet wordt geluchtspiegeld is het gebrek aan, wel, spiegeling: het schip hangt niet ondersteboven.

Cool effect niettemin, daar niet van.

Atoptics gone for good aaaand it’s back

· Een reactie plaatsen ·

Update: Now breaks my wooden shoe. http://www.atoptics.co.uk is back online. Our prayers have been heard (and Les Cowley is now a redditor)! Blimey, this is good news, honestly. Thank you, Les!

◡
—‹⊙›—

 

I’m doing this one in English because it’s important, at least for those interested in atmospheric optics: halos, sundogs, rainbows, iridescent clouds, glories, light pillars and every other wondrous thing to look for when light meets the sky (or ground. Or water. Or soap bubbles. Or butterfly wings).

Several weeks ago, it was noticed that the number 1 authoritative online resource on the topic for the past 24 years, http://www.atoptics.co.uk, was suddenly down. My hope was that this was temporary and due to the founder, the magnificent Les Cowley, having decided to do some updating, cleaning or otherwise twenty-first-centurifying the site.

But alas, it now turns out that he has consciously decided to take the website down for good. Read about it here at the atoptics subreddit (which Blinde Schildpad and I co-founded back in 2012, although neither of us have been active members for a long time). The site has even been excluded from archive.org, meaning that Atoptics is simply gone forever.

Apparently Les is disinclined to elaborate on the reasons for his decision (though this comment probably gets the gist of it), which he has all the right in the world to be, but in total earnest: this is a serious loss for the entire community of optics enthusiasts. The website was an unsurpassed treasure trove on the topic, teeming with photos, information, applets, research, diagrams and whatnot on the ins and outs of every optical phenomenon imaginable and the physics underlying them. Aw! Bummer. This was the site that got me looking at the sky!

Bummer indeed. Now where should we enthusiasts go, or send the uninitiated? Of course, heaps of decent information on atmospheric optics can be found scattered elsewhere across the web and in these things called “books” (See the list at the bottom of this post) and the subreddit gang are discussing setting up an alternative so who knows what’ll grow out of the ashes, but it will be hard to come even close to a place that presented everything so thoroughly, attractively and comprehensively in one spot as Atoptics did.

So, yeah. Thank you, Les (honestly), for the beautiful things you have given us, and may the Brocken Spectre haunt you (just a little) for taking them away from us again. Let a new generation arise and carry forth the legacy!

(These are some of the few puny remnants you can still find if you google “atoptics”.

 

Alternatives

Some online alternatives of varying decency include:

These are some pretty good books on the topic:

Kijkparade

· Een reactie plaatsen ·

Bloginspiratiegebrek. Filmpjesgeschiedenis altijd goed als vuller. Plezier ermee.

IJsland neigt andermaal tot magmaburp.

 

Er zit soms tergend veel tijd tussen de Antikythera-episoden van Clickspring, maar áls er dan weer eentje verschijnt, is het het wachten ook dubbel en dwars waard.

 

Muziek van Anna von Hausswolff (met dank aan de desbetreffende mensen die weten wie jullie zijn).

 

De maker van Rolf maakt ook filmpjes voor Klokhuis.

 

Na Doe Maar deed Henny Vrienten o.a. The Magnificent 7.

 

Een hobbit in een tunnel met zijn fluit.

 

Les Wankers. (Een parodie op Kooples, die het dus wél bloedserieus menen.)

 

First Aid Kit doet Herman van Veen Leonard Cohen.

 

Philomena Cunk neemt ons mee in de geschiedenis van the United Britain of Great Kingdom.

 

Een tafelgesprek in Oeganda tussen een transjongen met ijzeren zenuwen, een interviewer die het midden houdt tussen verbijstering en oprecht-willen-begrijpen, en een laaiende priester die eerst inbelt en vervolgens zelf naar de studio komt met medeneming van enkele stukken fruit om zijn punt kracht bij te zetten.

 

Ketchup leather. Yay.

 

Haha, dit is nog best een soort van nuttig. (Geen zorgen, die derdegraads brandwonden zijn afwrijftattoos.)

 

Een oud nummertje van Dva, het duo dat regelmatig de muziek in de Amanita-spellen verzorgt.

 

Nederland is armer zonder Evoluon.

 

Vandaag bereiden wij een krukje.

 

Opdat wij niet vergeten dat dit heeft plaatsgevonden.

 

Nee, ook de Piri Reïs-landkaart is geen bewijs van aliens.

 

De Schist-schijf daarentegen duidelijk wel.

 

Als je anno 2022 een clip zou moeten maken die 1990 zou moeten voorstellen en je zou hiermee aan komen zetten zouden mensen het over the top vinden maar de clip is dus daadwerkelijk uit 1990.

 

Het sexy’ste mannenkoortje dat u vandaag onder ogen krijgt.

 

Kate Bush in het dit jaar te slopen Spookslot op de Efteling.

 

Een kek portatiefje.

 

Alsook waterorgel.

 

Een liedje van veertig Songfestivals geleden.

 

Een ouwe gangster vertelt.

 

“This is the bagpipe your mother warned you about.“

 

Het lieflijkere werk van Myrkur. (Wie haar afschuwelijketakkeherriewerk prefereert: hiero. Zelf weten.)

 

Conway’s Game of Life in een fris jasje.

 

Taaldrab 45a: Rock en/of roll

· 2 reacties ·

Deze vind ik al een half leven vreemd. Misschien ligt het grotendeels aan mijn fragmentarische muziekterminologiekennis, maar mijn wenkbrauwen gaan centimeters de lucht in als mensen de muziek van, zeg, Bill Haley en die van een Nirvana of Metallica allebei aanduiden als rock and roll.

Het reddit-commentaar dat mij tot deze post aanzette. (Ik kom nooit op reddit, dat is een leugen.)

Dit zie je vaker zo gebruikt worden en in mijn boekje is dat echt knetterweird. Bij rock and roll denk ik puur aan vetkuiven en petticoats en rijkbechroomde bolides in pasteltinten, niet aan langharige headbangers met hun wijsvinger en pink in de lucht. Dat is geen rock and roll, dat is rock. Of hard rock. Of (heavy) metal. Of metal rock. Niet rock and roll. Dat is Bill Haley. Of Buddy Holly.

Nu wordt de zaak er niet overzichtelijker op doordat Bill Haley en zijn Kometen het zelf over rock (around the clock) hebben. Maar rock and roll rock noemen vind ik lang zo bizar niet als rock rock and roll noemen.

Voor zover ik het kan overzien komt dit omdat we hier te maken hebben met een gevalletje “hoofdcategorie heeft zelfde naam als subcategorie” en daar dan verwarring tussen. Net zoals geit zowel de subcategorie “een vrouwelijke geit” als een lid van de hoofdcategorie “de diersoort geit als geheel” kan betekenen, kan rock zowel het overkoepelende genre rock aanduiden als eender welk van zijn vele subgenres, zoals rock, of metal, of rock and roll, of deathgrind of hoe jullie jongeren dat ook allemaal maar noemen met jullie skateborden.

Dus als je Nirvana rock and roll noemt, verwar je in mijn perceptie een subcategorie (rock and roll) met de hoofdcategorie (rock) die hetzelfde heet (rock) als de subcategorie (rock) waar de hoofdcategorie (rock) zijn naam (rock) aan te danken heeft. Alsof je alle geiten ongeacht geslacht bok noemt, omdat er ook geiten bestaan (grofweg de helft) die een bok zijn.

Helder? Fijn zo. Nou niet meer doen hè.

Taaldrab 43: Griekse eiland Corfu

· Een reactie plaatsen ·

Wat is taal toch altijd weer nét anders dan je dacht. Ik zie zojuist deze kop langs komen en mijn innerlijke prescriptivist roept direct: “Nee, het is bij Grieks eiland Corfu, niet Griekse!”

Maar hoezo? Krantenkoppentaal is immers niets anders dan het weglaten van lidwoorden en aanverwant overbodig vulmiddel, en de overige woorden precies zo laten als ze waren?

  • Een opgetogen weeskind wint de lotto => Opgetogen weeskind wint lotto
  • De uitslag van het borduurtoernooi hangt aan een zijden draad => Uitslag borduurtoernooi hangt aan zijden draad
  • Het dak waait van een flat in de Leidse Atjehstraat => Dak waait van flat in Leidse Atjehstraat
  • Een Russische violiste vindt een kunstgebit in haar Griekse salade => Russische violiste vindt kunstgebit in Griekse salade

Dus dan zou je analogischerwijs ook verwachten:

  • Er zijn nog twaalf vermisten na de/een brand op de/een veerboot bij het Griekse eiland Corfu => … bij Griekse eiland Corfu

Kwestie van de het weglaten en klaar is Kostantinos. Maar nee dus, vindt mijn taalonderbuik!

Op de een of andere manier moet je bij het-woorden (zoals eiland) voor correct krantenkops niet alleen het lidwoord weglaten, maar ook de e-uitgang van het bijvoeglijke naamwoord (Grieks). Alsof de vol-uitgeschreven versie bij een Grieks eiland Corfu was. Wat evident niet zo is, want er is maar één Grieks eiland Corfu en dus kan er alleen maar het bedoeld zijn geweest.

Maf. Hier is vast literatuur over, maar die zou ik niet direct bij de hand weten.

Nadere overdenkingen

Via analoge kanalen met blogvolger Absent Martian nog een beetje over zitten heenenweren. Hij komt met het voorbeeld Frans staatshoofd arriveert in Maleisië (o.i.d.) versus Franse staatshoofd arriveert in Maleisië. Wij beiden vinden dat het het eerste moet zijn, net zoals bij Corfu dus, ook al lijkt het taaltechnisch alsof je daarmee een Frans staatshoofd bedoelt, quod non want er is er maar één. Maar hoe langer ik ernaar staar, des te minder écht fout vind ik de tweede optie. Hij voelt duidelijk minder juist dan de eerste, maar ook weer niet 100% onacceptabel.

Interessant schemergebied dus. Benieuwd wat u, lezer, hiervan denkt. Voelt de ene optie voor u correcter dan de andere, of kunnen ze wat u betreft allebei even prima?

  1. Frans staatshoofd arriveert in Maleisië
  2. Franse staatshoofd arriveert in Maleisië

(Er zijn inmiddels trouwens nog maar elf vermisten. Sorry dat ik een beetje naar bericht heb gebruikt voor deze taalobservatie.)

Nog een overdenking

Wat ik me nu ineens bedenk: misschien zit de foutvoelendheid van constructie 2 hem er wel in dat je met Griekse eiland Corfu en Franse staatshoofd lijkt te suggereren dat je het over de eiland en de staatshoofd hebt? Wat natuurlijk compleet ongrammaticaal is, dus dat je om dat te vermijden een extra signaal van het-heid in het leven moet roepen, namelijk het verwijderen van de –e achter het bijvoeglijk naamwoord?

Hmm! Zou best eens een stukje verklaring kunnen leveren.

En hoe staat het intussen met de Canto Ostinato?

· Een reactie plaatsen ·
Uit een scriptie over de Canto Ostinato (Stacey Low, 2020)

Ja nee, ik begrijp het volkomen als u bij die titel alleen al gillend de kamer verlaat, want eerlijk is eerlijk: de Cantomoeheid (of -⁠moordlust, geheel naar keuze) ligt zwaar op de loer bij zo’n onaflatende overdaad aan uitvoeringen. Ik denk dat er onderhand met gemak zo’n honderd versies in officiële en -⁠euze omloop zijn en dan reken ik allerlei spontane mafketels op stationspiano’s nog niet mee. Mijn Youtube-Canto-Ostinato-afspeellijst barst in ieder geval in toenemende mate uit zijn voegen:

Dit is dus een afspeellijst. Klik naar links/rechts om tussen de honderden clips te navigeren.

En ik zal niet ontkennen dat ik soms ook enige verkalking in de onderriemse regionen ervaar bij dingen als Canto Meets Jazz, fijn een stukje associatief de Canto van je af schilderen en – ik zou mezelf niet geloofd hebben als ik mezelf dit zou hebben horen vertellen als het niet de werkelijkheid was – groepsgewijs hometraineren op de Canto. Ik sluit niet geheel uit dat dit tekenen van de Eindtijd zijn. (Op zich ook wel weer eens verfrissend, daar niet van.)

Dit was dus in 2012. Zie je wel. Eindtijd.

Maar, zoals de zoon van mijn vader altijd pleegt te zeggen: je kunt het een kunstenaar niet aanrekenen als diens kunstuiting door anderen wordt overgehypet, en de kunstuiting puur om die reden afwijzen zou zonde zijn.

Want ik blijf het, ondanks perioden van er even hélemaal klaar mee zijn, een tof stuk vinden. En ook anno jaren 20 duiken er af en toe nog altijd mooie nieuwe glimmertjes op in de goudpan van de rivier des eh, ja jemig bedenkt u anders even zelf een metafoor. Hieronder bijvoorbeeld, met orgel van oudgediende Aart Bergwerff en zang van Wishful Singing (die u misschien wel eens heeft zien langskomen in connectie met Herman Finkers):

(Haha, kijk dat kind op 2:47 nét te laat haar gaap onderdrukken.)

Er is ook een hele cd van, die tevens (in delen opgehakt – waarom dóen mensen zoiets? O ja, zodat je de cd koopt natuurlijk) op Youtube is te vinden. Hoor naast de zang ook hoe leuk dat orgel er zachtjes op los puft en sist en daarmee subtiel een onbedoeld goed uitpakkende ritmesectie aan het openingsgedeelte toevoegt. (Of dat treurig-dissonante stoomlocomotiefje aan het begin helemaal de bedoeling was durf ik niet te zeggen, maar het heeft wel iets koddigs.)

Aart Bergwerff & Wishful Singing – Canto Ostinato

Tuurlijk, ik besef terdege, hier kun je ook hard Hu bij roepen, maar ik vind het mooi, dus puh. En als u er lekker bij wilt linoleumgutsen of onderwaterqigongen, doet u maar fijn uw ding hoor, ik ben ook weer de kwaadste niet. Smaak blijkt opmerkelijk subjectief, in dat opzicht. Behalve waar het Canto Meets Jazz betreft natuurlijk, dat is gewoon letterlijk het equivalent van de broer van mijn zus die vroeger expres door haar heen ging etterbakken als ze een liedje wilde zingen.

En als u ’m echt niet meer trekt, die Canto, dan is er altijd nog mijn afspeellijst van Steve Reichs Music for 18 Musicians!

Mini-uitdaging: tel de keren dat-ie daadwerkelijk door 18 musici wordt uitgevoerd.

Taaldrab 42: Taal aan de wandel

· Een reactie plaatsen ·

Ga eens ras op de kanalen van Yoïn van Spijk kijken, want die wemelen van de taaltoffigheden.

  • Zoals: hoe zouden Latijnse woorden die het niet in hedendaagse Romaanse talen hebben gered er in die Romaanse talen hebben uitgezien als ze het wél zouden hebben gered?
Als de knoflook er geen stokje voor had gestoken.
  • Of: waar het woord lijk allemaal in verstopt zit:
Hee broodkneedster, wat heb jij een lekkere gestalteomhulling.
  • Of: waarom je Ζεύς niet uitspreekt als Tsuis maar als Zdews:
Luistert u even mee, meneer Zeinstra?

En massa’s meer!