Gut ja, dat hád je. Fort Boyard. Een best wel vermakelijke soortementvan avantlalettre-escaperoomspelshow op een fort in zee. Ik was even kwijt wat de herkenningsmelodie ook weer was, maar dankzij deze middeleeuwse cover moet ik herconstateren dat het best een catchy deuntje is:
En dankzij deze nog zoveelste des te meer:
Ja. Dat wordt vijfhonderd keer Schni Schna Schnappi draaien om deze wurm weer uit uw oor te krijgen.
Ik checkte gisteravond even snel de wedstrijd Marokko-Frankrijk (puur om te kijken of ik het WK nog wel voldoende aan het boycotten was, u begrijpt) en lag in een kriek om hoe de commenteerder consistent ‘Mbappé’ uitsprak: Em-ba-péé:
Dus, ik meteen vol in de steigers van “Dat is niet hoe je geprenasaliseerde consonanten uitspreekt vriend. Kijk, dat Qongqothwane nou even oefenen is, daar kan ik inkomen. Maar dit is gewoon letterlijk dezelfde klankcombinatie als in sambal alleen dan toevallig aan het begin van een woord. Mmmmbappé. Kom op hee, doe een moeite.”
Maar, wat schertst mijn verbazing weer eens tegen de klippen op? Sommige Fransen doen het blijkbaar zelf ook:
Ja, hoor eens, op zo’n manier is het toch voor niemand meer leuk. Ik boycot weer lekker verder, zijn ze nou helemaal van lotje betoeterd.
Onderstaande gebeurtenissen voltrekken zich daarnet binnen ca. een halfuur:
Wat? Nee maar even serieus. Wát?
Dit speeltje heb ik al een aantal jaar op het oog: Turing Tumble, een soortement knikkerbaan waarmee je op analoge wijze kunt simuleren hoe een computer werkt, van supersimpel tot knettercomplex. Vet leuk voor kinderen en veertigplussers met een wollige coronakop.
Omdat ik geen kroost heb om als excuus te gebruiken en het prijsplaatje mij ook ietsje te kittig is (al is het het zonder meer waard) heb ik het spel nooit aangeschaft, maar dat hoeft ook niet, ontdek ik nu. Iemand heeft er een online versie van gebouwd!
Ha, leuk, eens even mee aan de experimenteer. Het internet staat vol met gebruiksaanwijzingen, handleidingen, recensies en voorbeelden en puzzels, dus daar kan de lol zich uit en te na mee op.
Ik was Redbad gaan kijken, een film uit 2018 die in het proto-Nederland van de achtste eeuw speelt, met Franken en Saksen en Friezen en baarden met vlechten en brandstapels vol maagd, u kent het wel. Best onderhoudend voor op een vrijdagavond.
Enfin, zo ergens rond minuut 35 houdt de een of andere sjamaan een stok met runen omhoog, dus dan springt mijn vinger natuurlijk als vanzelf naar de pauzeknop om eens even te kijken of daar iets van te ontcijferen valt.
En jazeker hoor. De boel is geschreven in het niet al te moeilijke Elder Futhark-alfabet, en een naarstig uurtje puzzelen verder kom ik o.a. op de zin When darkness falls Redbad will rise.
Maar leuker is dat er daarnaast allemaal Nederlandse namen op blijken te staan ge-easter-eggd: ene Maikel J. Knijnvis (of J.C. Nijnuis, omdat dat u/v en de c/k in het Ruuns met dezelfde tekens worden geschreven), puntje puntje Jong, een zekere H/Janneke W/Aandma, de een of andere Liza Zmit en deze of gene Roel Reine.
Waar schrijnenderwijs uit blijkt hoeveel ik van bekende Nederlanders weet: een struinrondje op IMDb levert op dat Roel Reiné dus regelrecht de regisseur is en Lisa Smit de hoofdrolspeelster. Kuch, okee, juist, haha.
Wie H/Janneke A/Wandma is blijft vooralsnog onduidelijk; er staan meerdere De Jongen in de lijst maar het zal haast wel producer Klaas zijn, en de production designer heet dus inderdaad Maikel Nijnuis. Ha! Ik vónd Knijnvis al een beetje raar.
Kortom. Dikke ontdekpret en decodeerdecadentie hiero.
Goed, dan ga ik nu weer verder kijken. Wedden dat Redbad op komt rijzen zodra de duisternis valt?
Voor wie meer wil lezen over runenschrift in de Lage en omringende Landen: het boekje Runen van Marlies Philippa en Aad Quak is erg toegankelijk, en hier is een compleet proefschrift online van Tineke Looijenga (onder promotor Tette Hofstra, bij wie ik indertijd nog ’s een bijvakje Gotisch heb gevolgd). En uiteraard zijn er de uitstekende video’s van Jackson Crawford.
U houdt van krullerige Zuidoostaziatische schriftsystemen, maar u vindt Tamil en Malayalam en Kannada en Balinees bij lange na niet krullerig genoeg? Nou, dat hadden de Singalezen nou ook.
Er zou toch echt eens een term moeten komen voor “als iemand hier bij wijze van fictie mee aan zou komen zetten zouden mensen het onrealistisch vinden”. Kijk al die fantastische barokke pliepjes en fnupjes dan, daar kom je toch in je stoutste dromen niet op.
Nee, het geval wil namelijk dat ik namelijk daadwerkelijk momenteel aan een fictief schriftsysteem aan het sleutelen ben dat toevallig namelijk een klein beetje op Singalees blijkt te lijken (zo kwam ik erop om deze post te posten), maar dan bij lange na zo krullerig (en mooi) niet. Moet nog even een paar millenniumpjes doorevolueren denk ik.
(Scusi. In het Engels schrijf je het met een h, maar in het Nederlands met een g. Gedoe met die exoniemen ook altijd.)
Mijn geboorteland van een afstandje doorheen een verrekijker.
Dat het eiland boven de horizon lijkt te zweven komt niet door een stuk hemelkleurig water dat daar toevallig drijft (want dat komt ook voor: zie onderaan deze post), maar door een warm dekentje lucht boven het zeeoppervlak dat zorgt voor een mooi exemplaar van een subtiele luchtspiegeling. Meerbepaald een “neerwaartse luchtspiegeling” (inferior mirage), omdat het spiegelbeeld zich onder het echte ding bevindt:
Andersom kan namelijk ook, als er een warmere luchtlaag boven een koudere ligt en de weerspiegelingen juist boven het origineel komen te hangen. Dan heet het – je verwacht het niet – een “opwaartse luchtspiegeling” (superior mirage):
Ik moet altijd weer even enorm hersenkraken wanneer je ook alweer welk type spiegeling krijgt, waarbij ik dan traag & fronsend de volgende denkstappen doorloop:
Pfoei. En dan schijn je nog ingewikkeldere takken natuurkunde te hebben. Maar je kunt natuurlijk ook gewoon meteen doorstoten naar de vuistregel: de reflectie bevindt zich aan de kant van de warmere luchtlaag.
En dan zijn er ook nog allerhande complexe combinaties van op- en neerwaartse luchtspiegelingen mogelijk, wanneer er meerdere warmere/koudere laagjes lucht bovenop elkaar gepannenkoekt liggen c.q. in elkaar overvloeien. De extremere gevallen daarvan, waarbij vaak bizarre vervormingen en soms ook nog bewegingen optreden, noem je fata morgana. Met muziek van Ruud Bos.
Overigens is dit:
dan weer geen luchtspiegeling, hoe hard de virals het ook roepen, maar een gevalletje “stuk zee aan de einder met globaal dezelfde tint als de hemel waardoor je het niet ziet en denkt dat de horizon begint bij het donkerdere stuk zee eronder“. Een dode weggevert dat hier niet wordt geluchtspiegeld is het gebrek aan, wel, spiegeling: het schip hangt niet ondersteboven.
Bloginspiratiegebrek. Filmpjesgeschiedenis altijd goed als vuller. Plezier ermee.
Deze vind ik al een half leven vreemd. Misschien ligt het grotendeels aan mijn fragmentarische muziekterminologiekennis, maar mijn wenkbrauwen gaan centimeters de lucht in als mensen de muziek van, zeg, Bill Haley en die van een Nirvana of Metallica allebei aanduiden als rock and roll.
Dit zie je vaker zo gebruikt worden en in mijn boekje is dat echt knetterweird. Bij rock and roll denk ik puur aan vetkuiven en petticoats en rijkbechroomde bolides in pasteltinten, niet aan langharige headbangers met hun wijsvinger en pink in de lucht. Dat is geen rock and roll, dat is rock. Of hard rock. Of (heavy) metal. Of metal rock. Niet rock and roll. Dat is Bill Haley. Of Buddy Holly.
Nu wordt de zaak er niet overzichtelijker op doordat Bill Haley en zijn Kometen het zelf over rock (around the clock) hebben. Maar rock and roll rock noemen vind ik lang zo bizar niet als rock rock and roll noemen.
Voor zover ik het kan overzien komt dit omdat we hier te maken hebben met een gevalletje “hoofdcategorie heeft zelfde naam als subcategorie” en daar dan verwarring tussen. Net zoals geit zowel de subcategorie “een vrouwelijke geit” als een lid van de hoofdcategorie “de diersoort geit als geheel” kan betekenen, kan rock zowel het overkoepelende genre rock aanduiden als eender welk van zijn vele subgenres, zoals rock, of metal, of rock and roll, of deathgrind of hoe jullie jongeren dat ook allemaal maar noemen met jullie skateborden.
Dus als je Nirvana rock and roll noemt, verwar je in mijn perceptie een subcategorie (rock and roll) met de hoofdcategorie (rock) die hetzelfde heet (rock) als de subcategorie (rock) waar de hoofdcategorie (rock) zijn naam (rock) aan te danken heeft. Alsof je alle geiten ongeacht geslacht bok noemt, omdat er ook geiten bestaan (grofweg de helft) die een bok zijn.
Helder? Fijn zo. Nou niet meer doen hè.
Ja nee, ik begrijp het volkomen als u bij die titel alleen al gillend de kamer verlaat, want eerlijk is eerlijk: de Cantomoeheid (of -moordlust, geheel naar keuze) ligt zwaar op de loer bij zo’n onaflatende overdaad aan uitvoeringen. Ik denk dat er onderhand met gemak zo’n honderd versies in officiële en -euze omloop zijn en dan reken ik allerlei spontane mafketels op stationspiano’s nog niet mee. Mijn Youtube-Canto-Ostinato-afspeellijst barst in ieder geval in toenemende mate uit zijn voegen:
En ik zal niet ontkennen dat ik soms ook enige verkalking in de onderriemse regionen ervaar bij dingen als Canto Meets Jazz, fijn een stukje associatief de Canto van je af schilderen en – ik zou mezelf niet geloofd hebben als ik mezelf dit zou hebben horen vertellen als het niet de werkelijkheid was – groepsgewijs hometraineren op de Canto. Ik sluit niet geheel uit dat dit tekenen van de Eindtijd zijn. (Op zich ook wel weer eens verfrissend, daar niet van.)
Maar, zoals de zoon van mijn vader altijd pleegt te zeggen: je kunt het een kunstenaar niet aanrekenen als diens kunstuiting door anderen wordt overgehypet, en de kunstuiting puur om die reden afwijzen zou zonde zijn.
Want ik blijf het, ondanks perioden van er even hélemaal klaar mee zijn, een tof stuk vinden. En ook anno jaren 20 duiken er af en toe nog altijd mooie nieuwe glimmertjes op in de goudpan van de rivier des eh, ja jemig bedenkt u anders even zelf een metafoor. Hieronder bijvoorbeeld, met orgel van oudgediende Aart Bergwerff en zang van Wishful Singing (die u misschien wel eens heeft zien langskomen in connectie met Herman Finkers):
Er is ook een hele cd van, die tevens (in delen opgehakt – waarom dóen mensen zoiets? O ja, zodat je de cd koopt natuurlijk) op Youtube is te vinden. Hoor naast de zang ook hoe leuk dat orgel er zachtjes op los puft en sist en daarmee subtiel een onbedoeld goed uitpakkende ritmesectie aan het openingsgedeelte toevoegt. (Of dat treurig-dissonante stoomlocomotiefje aan het begin helemaal de bedoeling was durf ik niet te zeggen, maar het heeft wel iets koddigs.)
Tuurlijk, ik besef terdege, hier kun je ook hard Hu bij roepen, maar ik vind het mooi, dus puh. En als u er lekker bij wilt linoleumgutsen of onderwaterqigongen, doet u maar fijn uw ding hoor, ik ben ook weer de kwaadste niet. Smaak blijkt opmerkelijk subjectief, in dat opzicht. Behalve waar het Canto Meets Jazz betreft natuurlijk, dat is gewoon letterlijk het equivalent van de broer van mijn zus die vroeger expres door haar heen ging etterbakken als ze een liedje wilde zingen.
En als u ’m echt niet meer trekt, die Canto, dan is er altijd nog mijn afspeellijst van Steve Reichs Music for 18 Musicians!
Drabkikker 