Tepatî

Tepatî: een schrift waarbij één en dezelfde mededeling talloze verschillende vormen kan krijgen, en toch ontcijferbaar blijft. Compleet met heuse app, gecodeerd door Victor!

De oorsprong van het schrift is zoals vaak al een paar jaar oud. Met een dorre stift (en dito gemoed) droedelde ik op zekeren novemberavond een setje van dit soort vormen op ruitjespapier:

De vormen betekenden niks (mijn gemoed ook niet), maar ik vond ze sympathiek van aard en ging aan de puzzel of er niet een schriftsysteem van te kleien viel. Is er een generatief principe te bedenken dat dit soort vormen oplevert en dat er dan nog iets staat ook?

Enkele gedachtenprocessen later (“zou leuk zijn als de vormpjes voor hele woorden kunnen staan. Een soort hoekig karakterschrift. Zou op zich theoretisch mogelijk zijn want het aantal combinatiemogelijkheden van lijntjes in ruitjes blijkt behoorlijk enorm. Maar hoe koppel je die vormpjes op een systematische manier aan betekenisdragende eenheden? Random toebedelen is een beetje flauw hè. Mjeh. Dan toch liever met losse letters werken? Dan hou je de boel tenminste logisch herleidbaar. Maar je wilt niet één letter elke keer dezelfde vorm geven, da’s suf. Okee, dan een zekere mate van gecontroleerde keuzevrijheid?”) kwam daar een werkend systeem uit, onder het principe: je laat het aantal lijnstukjes voor bepaalde letters staan, maar de precieze configuratie van de lijntjes mag de schrijver grotendeels zelf bepalen.

Waarna het schrift op de Drabplank “nog nader uit te werken voor op m’n blog” belandde, die zoals gebruikelijk gemoedelijk staat door te buigen onder het gewicht van wat daar allemaal nog meer op assertieve ontvlammingen mijnerzijds ligt te wachten. Hee, ik moet ook nog werken en doedelzak spelen hè.

Maar wie komt daar van de week in de bocht? Medeschriftbedenkgenoot Victor! Die is met Tepatî aan het programmeren gegaan (dat kan hij namelijk) en binnen een paar dagen tijd heeft hij er een gedigitaliseerde interactieve app van in elkaar gezet. Wat gaaf, helemaal functioneel, inclusief randomiseerfunctie en kleurenkeuze en wat niet al! Wauw. Ga hier kijken, gauw!

Ook voor de uitleg van hoe het precies werkt geef ik het woord aan Victor, want zelf zou ik het niet helderder hebben kunnen brengen:

Hoe het werkt

Iedere letter bestaat uit twee blokjes, die boven elkaar staan:

Iedere letter heeft een code (update 29 sept: Victors systeem is nu uitgebreid met punten onder de tekens [in de alfabetlijst weergegeven als apostrof], zodat je nu veel meer letters en ook cijfers en leestekens kunt verTepatîseren):

De getallen staan voor het aantal lijnstukken per blokje [getal links van de komma = bovenste blokje; rechts van de komma = onderste blokje; apostrof = punt onder het teken].

Een horizontale of verticale lijn geldt voor 2, een diagonale lijn voor 1:

Als een lijn op de grens tussen twee blokjes staat, telt hij voor beide.

Zo kan de a (5,3) eruitzien:

Doordat blokjes elkaars grenslijnen kunnen delen, kunnen erg efficiënte combinaties ontstaan:

Dus (hier Dirk weer even) zoals hierboven vermeld mag de schrijver/app dus helemaal zelf kiezen hoe de lijntjes in het blokjesraster worden gepropt, zolang de aantallen lijnen per blokje maar kloppen, want die bepalen dus de letterwaarden. Dus ook hier staat telkenmale ik, want het aantal lijnen is steeds (6,2) (3,3), tel maar na: