Ababang, abaga, abè, abèbe, abey, afafranto, akipepeo, alibangbang, aliñuahi, angiak, awadapepe, babaiana, babochka, balanbaalis, bangikoi, barutha, bataplai, bayboum, bébe, bembe, bidilallah, bilach’a, bilatishu, bili bala, billambilloot, bilyululijga, bimbilo, birabira, birrabirro, bofertoto, borboleta, bude littafi, bulubulu, buom buom, butterfly, buttorfleoge, buwa, caqelngataq, chetakoka chiluka, chitta, chocho, choo, chou chou, chuani, chuturast, dealan-dé, dearbadan-de, dhad’hama, dimago, drugelis, dyekpakpa, eporiporit, falter, farasha, farfalla, farfett, fartattu, fefe, fefe-fefe, feileacan, fertito, fidrildi, fifoldara, fjäril, flaterl, flutura, fluturi, follican, gloyn byw, gorgoleta, hacokpalpa, hevavahkema, ho diep, ho’o neno, hu die, hu-tieh, ibhabhathane, ici-pempele, ikinyugunyugu, inkongolo, iveveshane, iyenye, k’aalogii, kaba-kaba, kakupo, kalidungudungul, kalpakalpay, kamama, kaperka, kau-bebe, kelebek, kelebek, kelivangbang, kifurute, kihuruta, kimbalut’ya, kimimi, kimimila, kipouzala, kokaa, kübelek, kulibangbang, kungu-urumu, kupu, kupukupu, kutuu, kwarikwaringa, labalaba, lapia, lemtutu, lepetka, lepke, pillango, leptir, liblikas, lilldeh, limpempele, lumbebeba, lupe lupe, luvivane, maingkabula, mantech, mariavolavola, mariposa, marlimarlirni, masivie, matylok, meng kabeua, meng peeseua, metelyk, metulj, miimiiges, motyl, mpornboli, mukaw, nabi, nahby, nam, nipwisipwis, npau npaim, oguyo, olookolombooka, onanga, osampurumpuri, pakho, palapala, palmandook, paloma, palometa, palomica, papalló, papalotl, papilio, papilio, papillon, pardirr, paroparo, parpar, paru-paro, parvanè, parvaneh, patangeo, patangiyu, pattampoochi, pempem, pepe, pepeké, pepela, pepen, pepeo, peperooda, peperootka, peplim, perhonen, petalou’da, peteliske, phapharati, phoolpaharu, phulpakhru, pi sugnya, pilimpiko, pillangok, pilpintu, pinpilinpauxa, pinpirin, pirpintu, pkolinouhoin, pojoaque, poompatta, prajapathi, prajapati, projapoti, psyche, pucharlar, pulelehua, pürpüruk, putali, rama rama, samanalaya, Schmetterling, sepirek, serurubele, serurubele, serurubele, shavishavi, showparak, sikapempenya, sitakoka chiluka, skoenlapper, skurvefugl, sommerflue, sommerfugl, sororomele, taparacu, taqalukisaq, taurins, tauriøð, teeter, teeterneeg, teeternig, tèfètuth, titer, titili, titli, tsangwelht’ah, tsenblale, tsimblalee’a, tsoapu, tximeleta, ukulukula, urubamba, uvemvane, vannattuppucci, vlinder, volvoreta, vrievran, woo deep, xatimniim, ya-a, yenjè, zanimo, zomerfeygel.
Lees nou voor de grap eens een stukje van deze lijst hardop voor. Heeft u ooit zo’n grote verzameling van woorden meegemaakt die vrijwel allemaal lief klinken? Dat komt omdat ze allemaal ‘vlinder‘ betekenen.
Het lieve zit hem in het feit dat bijna alle woorden in de lijst voldoen aan de karakteristieken van peutertaal: de meest eenvoudige klankstructuren, geordend volgens de meest basale klinker-/medeklinkerpatronen, en bovenal: herhaling. De wijze waarop vlinders zich voortbewegen is de meeste volkeren duidelijk niet ontgaan, gezien de talloze imitaties van vrolijk fladderende vleugels die we aantreffen. Loop de lijst langs en u valt van de ene reduplicatie in de andere. (Mede)klinkers die worden herhaald (fidrildi, poompatta, ukulukula, gorgoleta, papillon), lettergrepen (pepela, ibhabhanathe, lumbebeba, nipwisipwis, kwarikwaringa), of zelfs hele woorden (kaba-kaba, rama rama, birabira, bulubulu, labalaba). Is het niet onuitsprekelijk aandoenlijk dat een dier zo’n universele aanspraak op onze kinderverwondering doet?
Andere volkeren kiezen niet voor imitatieve namen, maar voor beschrijvende. Er is een soort mythe dat vlinders een voorkeur voor, dan wel het uiterlijk van zuivelproducten zouden hebben, hetgeen butterfly en Schmetter(= zure room)ling verklaart. Vlinder is volgens het EWN ofwel imitatief in dezelfde hoek als fladderen, ofwel gaat terug op flinter, doelende op de tere vleugeltjes. Dat vlinders niks met winter hebben komt terug in het Deense sommerfugl en het wondermooie Jiddische zomerfeygel. Bij zo’n woord wil je toch ogenblikkelijk sopraansax leren spelen?
Instant update: Behalve lief zijn sommige vlinders ook nog eens kickass retecool: moet u eens gaan kijken hoe de vleugels van de Morpho aan hun felblauwe kleur komen.
Ontzettend interessant, Drabkikker!
Qua reduplicatie vind ik de echte kampioen natuurlijk serurubele, serurubele, serurubele. Weet je toevallig welke taal dat is?
LikeLike
Jazeker: het Sepedisetwanasotho.
LikeLike
Ik ben jaloers op mensen die foto’s van Morpho’s kunnen nemen waarop ze stil zitten! Dat was laatst in de dierentuin niet te doen…
En jeej @ de etymologie van Schmetterling en butterfly :)
LikeLike
[Seth Gaaikema-modus] Jahaaa, dat is nog niet makkelijk, “Morphologie!!!!!” Snappu ‘m? Morphologie? MOR-PHO-LOGIE? Hahahahaha? [/Seth Gaaikema-modus].
Misschien is er wel speciale morpho-spray voorhanden, dat ze tijdelijk even wat kalmer aan doen. Ook doodmaken schijnt enorm te helpen. Het wonderlijke van het trucje van de morpho is dat het ook na zijn dood blijft werken, in tegenstelling tot bij veel andere vlinders, die met pigmenten werken en na verloop van tijd hun kleur verliezen. Hoe het ook zij; de onderhavige morpho op Atmospheric Optics ziet er gelukkig springlevend uit.
@ Etymologie van butterfly & Schmetterling: Ja leuk hè? Toch vind ik het nog niet echt bevredigend. Er is onder vlinders noch een bewezen voorkeur voor room of boter, noch een wijdverspreide neiging de kleur van die producten aan te nemen. Okee, koolwitjes hebben iets romigs, maar dat zou betekenen dat alle vlindertypen naar het koolwitje zijn vernoemd. Mwajah, zou natuurlijk kunnen op zich; metonymie in naamgeving is niet ongewoon.
LikeLike
metonymie kan, maar ik kan me beter voorstellen dat mensen echt in de zuivelmythe geloofden – het zou niet de eerste keer zijn dat er een theorie populair werd die helemaal niet klopte. Of er was een aspect van vroeggermaanse zuivelbereiding dat vlinders meer aantrok dan wat we nu hebben…
LikeLike
Tja, zou zomaar kunnen. Je had inderdaad van die boeken vroeger vol klakkeloos nagewauwelde bazelkul over hoe beren hun jongen in vorm likken enzo.
LikeLike
Re. de etymologie: zou de associatie met room niet eerder van de olie-achtige glans over vlindervleugels kunnen komen? Room had vast vaak een gelijksoortige glans in de goede oude tijd toen dingen nog schiftten.
LikeLike
Mtja, zou ook nog kunnen. Maar het lijkt allemaal zo vergezocht. Ik bedoel, zo’n olieglans is toch niet bepaald het eerste wat opvalt. Ik vrees dat er maar één ding op zit: research.
LikeLike
Bijvoorbeeld hier te beginnen, of hier. Of hier, of hier.
LikeLike
En nu ik erover nadenk: hebben vlinders een boterachtige glans? Zijn dat niet boterbloemen? Ik heb thuis een dode pauwoog liggen en diens vleugels zijn juist poederachtig, niet boterig.
LikeLike
TOP!
Echt origineel en mooiiiiiiiiiiiiiii.
LikeLike
De Natuur geeft haar hartelijke dank door voor het compliment.
LikeLike