Herinnert u zich de piano als spraaksimulator nog? Hier iets soortgelijks, maar dan anders: menselijke spraak teruggebracht tot haar essentiële akoestische bestanddelen, ook wel formanten geheten. Simpel gezegd: combinaties van toonhoogten in het geluidssignaal, die het menselijk oor feilloos als klinkers (en medeklinkers) percipieert.
Het wonderlijke nu is dat slechts twee of drie formanten al voldoende zijn voor een min of meer realistisch effect. De klinker e bijvoorbeeld kan men weergeven met een combinatie van slechts twee toonhoogtes: eentje van ongeveer 600 Hz en eentje van ongeveer 1900 Hz: zie het plaatje hierboven. Combineer beide frequenties in een geluidsprogramma naar keuze (de derde formant er ook nog bij doen maakt het helemaal mooi), en u hoort een e; echt waar.
En zo heeft elke klinker zijn unieke combinatie van formanten. Medeklinkers werken akoestisch net even een tikje anders, maar het idee is vergelijkbaar. Op deze manier kun je dus met uiterst eenvoudige middelen menselijke spraak imiteren. En dat is precies wat ze in de Haskins Laboratories aan de universiteit van Yale hebben gedaan: simpelweg de eerste drie formanten combineren, en het resultaat is dan bijvoorbeeld het volgende:
Een amorf stel fluittonen zegt u? Beluister de ‘menselijke’ versie en u kunt de synthetische onmogelijk meer on-horen:
Het kan aan mij liggen, maar dit soort dingen vind ik dus ontzettend gaaf. Dank, Tseard de Graaf, Dicky Gilbers en Wouter Jansen, voor al die toffe lessen klankleer!
Ga vooral verder lezen op BoingBoing.
Drabkikker 