Standaard hemelverschijnselen zijn vaak al verbluffend genoeg, vooral als ze tot het wat minder geziene soort behoren. Halo’s, regenbogen, nachtende lichtwolken, glories, de groene flits, ik noem er maar een paar.
Maar dan heb je ook nog eens een hele prot aan verschijnselen waar we met de bestaande modellen helemaal niet van snappen hoe ze kunnen.
Mijn onderlaatste aanschaf, met passende dank aan een mede-Wikipediabewerker, betreft namelijk een exemplaar van het boek Rare Halos, Mirages, Anomalous Rainbows, and Related Electromagnetic Phenomena. Ja, kom gerust even bij van die titel.
De schrijver, ene William R. Corliss, hield zich bezig met het verzamelen van anomalieën. Waarnemingen van fenomenen waar we tot dusver geen zinnige wetenschappelijke verklaring voor hebben. Maar dan niet op de Erich von Däniken “en dus zijn het de aliens”-manier, maar netjes wetenschappelijk gecatalogiseerd, van bronnen voorzien en afgewogen op geloofwaardigheid.
Nou, en wie dacht dat een negengradenhalo raar was kan zijn vingers aflikken met dit boek. Er zitten dingen bij die je normaal alleen in dromen ziet, maar die kennelijk echt door betrouwbare getuigen zijn waargenomen. Regenbogen die niet hangen waar ze horen. Zesvoudige regenbogen. Regenbogen met pilaren aan weerszijden. Valse zonnen. Zijdelingse luchtspiegelingen. Druppelvormige halo’s. Vierkante halo’s. Vierkante. halo’s.
Behalve kneiterintrigerend is het boek een wijze les in nederigheid. Als ergens-van-af-denken-te-weter heb je (ik) soms de neiging om te roepen “Dat kan niet, want daar is geen zinnige verklaring voor”. Maar zelfs als ook maar de helft van Corliss’ boek op waarheid berust (er is ook kritiek op zijn werk) verdient het aanbeveling om terughoudender te zijn met dat soort stelligheid. We (ik) vergeten nogal eens dat wetenschap immers niet een vastgekit stelsel zekerwetendheden is, maar juist een onophoudelijk balanceren op de grens met het nognietbegrepene.
Of, zoals Corliss zelf William James citeert:
Round about the accredited and orderly facts of every science there ever floats a sort of dust-cloud of exceptional observations, of occurrences minute and irregular and seldom met with, which it always proves more easy to ignore than to attend to … anyone will renovate his science who will steadily look after the irregular phenomena, and when the science is renewed, its new formulas often have more of the voice of the exceptions in them than of what were supposed to be the rules.
Maar vierkante halo’s??
Drabkikker 
En dan dat de vierkante halos ook nog eens vier keer waargenomen zijn…#illuminaties #lizards #ameliaearhart
LikeGeliked door 1 persoon
Ghehe. Nee, “X4” is het anomalie-catalogusnummer (voluit GEH2X4). Hij is erg ordelijk, en meldt dat deze melding “one of a kind” is. De volle beschrijving luidt:
January 21, 1913. South Atlantic Ocean. “The halo was square with quite straight sides and the angles quite sharp, and I estimated the length of each side of the square at 3 diameters of the moon. The halo did not seem to vary in size as the moon rose higher, though I think at times it became less distinct, or possibly became rather less bright as the moon got higher, but that was hard to judge. I pointed out the halo to some of the ship’s officers, none of whom seems to have seen one like it before, so it may be very uncommon. The following is an extract from the ship’s log:—‘Lat. 4° S. Long. 8° W. January 21, 1913. 8 p. m. The moon (aged 14 days) is framed in a dull, yellowish halo of square shape, which is about 3 lunar diameters in extent and is placed with a corner towards the horizon after this manner. (See sketch.) January 22. 5 a. m. The halo is still visible.'” (Evans, Lewis; “Remarkable Lunar Halo,” Royal Meteorological Society, Quarterly Journal, 39:154, 1913.)
Het is deze grondigheid die het extra raar maakt in mijn optiek. Tante Bep die een vierkante halo ziet kun je wegwuiven met een “zeker weer een Tia Mariaatje te veel op”, maar dit soort beschrijvingen zijn dus door zeer zorgvuldige observeerders gedaan. Dat het in 1913 was doet daar m.i. niets aan af.
LikeLike
Als je nadenkt over de grenzen van (de stand van) de wetenschap, kúnnen we dus helemaal niet beoordelen of zo’n boek vol staat met onzin of juist accurate beschrijvingen bevat van vooralsnog onverklaarde verschijnselen. (Afgezien natuurlijk van Faul’s kritiek op het boek, waar je naar verwijst.)
Het lijkt haast wel quantummechanica…
LikeGeliked door 1 persoon
Als je het helemaal tot zijn gaatje doorredeneert wordt het onhoudbaar om ook maar iets zeker te beweren te weten inderdaad.
Dat gezegd zijnde: ook in onze tijden (al is fakerij natuurlijk een geduchtere dreiging dan ooit tevoren) worden er anomalieën waargenomen. Tjek deze regenboog:
Die derde boog tussen de primaire en de secundaire in, die kán dus helemaal niet. Gewoon, nul verklaring voor.
LikeLike