(Pdf-versie van deze pagina voor wie daar behoefte aan heeft.)

Allophone (op z’n Frans uitspreken) is een code met een bijbehorend schrift, maar u mag het schrift ook zonder bijbehorende code gebruiken. Doe ik zelf ook meestal, dus. Het schrift ziet er zo uit:

Eerdere blogposts over dit schrift: 1, 2, 3, 4.

Deze pagina is tamelijk lang geworden, dus hier voor het gemak een inhoudsopgave. Door rechts van de paragraafkopjes op het pijlsymbool te klikken keert u terug naar hier.

0. Introductie
1. Het schrift
Het alfabet
Basis- en diacritische vorm om en om afgewisseld
Linksgeplaatste diacritica
Verdubbelingsteken
Verdubbelingsteken in combinatie met linksgeplaatste diacritica
Woordscheidingsteken
Ligaturen
Leestekens
Voorbeeldteksten
2. De taal
Stap 1: de omgeving bepalen: linker- en rechterburen
Stap 2: de uitspraak bepalen: allofoontabellen
3. Allophone in Triplettenschrift
Stap 1: ophakken
Stap 2: omzetten in alfabetletters
Stap 3: schrijven
De uitspraak
4. Strider’s Riddle

0. Introductie

Allophone is een “taal” die slechts twee fonemen kent: een klinker en een medeklinker. De daadwerkelijke uitspraak van die twee fonemen is echter zwaar variabel en hangt volledig af van de fonemen die eromheen staan.

Dit verschijnsel heet allofonie – vandaar de naam – en komt in alle talen in min of meerdere mate voor. Zo gebruiken veel Nederlanders twee verschillende uitspraken van de r door elkaar heen: de ‘Gooise’ en de ‘Franse’: dginkbaaj. In taalkundige termen heet het dat die twee uitspraken (de ‘g’ en de ‘j’) allofonen zijn van het foneem r.

Maar de keuze tussen de varianten is niet zomaar willekeurig. Djinkbaag zul je nooit iemand horen zeggen (of het moet een soort Leids-Limburgse hybridemutant zijn), en dat komt omdat allofonie totaal afhankelijk is van de omgeving waarin de fonemen staan. In het geval van de r wordt de uitspraak bepaald door de plek in het woord: aan het eind van een woord krijg je een ‘j’, elders een ‘g’. Niet andersom.

Welnu, zo werkt Allophone ook, alleen dan niet in slechts een paar omgevingen, maar allemaal. Elk afzonderlijk foneem is voor zijn uitspraak voor 100% afhankelijk van zijn omgeving. Wat natuurlijk volkomen bezottelijk is, maar het werkt en dat is leuk.

Wie meteen wil weten hoe het concept werkt klikke hier; hieronder leg ik eerst het schrift uit.

1. Het schrift

Het zal geen Drabkikkerbaksel wezen of er komt een schrift bij, en zo heb ik voor Allophone dan ook zelfs meerdere systemen bedacht. Eentje daarvan viel fraai uit, al zeg ik het zelf. Het heet Triplettenschrift; verderop leest u waarom.

Triplettenschrift is een beetje gemodelleerd op Zuid-Aziatische schriftsystemen als Balinees, Pallava, Sindhi e.d., met lijfjes op x-hoogte en diacritica die daar aan verschillende kanten uit steken. Het systeem is enigszins te vergelijken met dat van een abugida, maar dan met diacritica voor alle letters, niet alleen klinkers.

Het alfabet

Iedere letter van het alfabet heeft twee verschijningsvormen: een basisvorm en een diacritische vorm. De basisvormen hebben het uiterlijk van ‘lijfjes’, de diacritische vormen zijn ‘ledemaatjes’ daaromheen (links, rechts, boven en/of onder). Qua uiterlijk hebben basis- en diacritische vorm niets met elkaar te maken. Hieronder staat het alfabet, met voor elke letter de basisvorm in zwart, de diacritische vorm in rood:

Het zal de oplettende lezer opvallen dat de diacritica een zekere orde vertonen: een aantal uitzonderingen daargelaten hebben de rijen telkens een ‘accentje’ gemeen (boogje of streepje boven of onder de letter), de kolommen een ‘stok’ of ‘vlag’. Nog oplettender lezers zullen misschien kunnen achterhalen wat de oorzaak van de uitzonderingen is.

Basis- en diacritische vorm om en om afgewisseld

Bij het schrijven (de schrijfrichting is van links naar rechts) worden basis- en diacritische vorm consistent om en om afgewisseld. Een woord begint altijd met een basisvorm, waarna een diacritische vorm volgt, dan weer een basisvorm, etc., tot het woord op is. Als we dus bijvoorbeeld het woord zo willen schrijven nemen we de z in basisvorm en de o in diacritische vorm:*

    

zo

* Waar ik transcripties gebruik (in blauw) geef ik basisvormen telkens weer met een hoofdletter (zoals hier de z), diacritica met een kleine letter (hier de o).

De eerstvolgende letter komt dan weer in basisvorm te staan, bijvoorbeeld een t:

  

zot

Afhankelijk van het aantal letters in een woord kan het laatste teken in dat woord dus een basisvorm of een diacritische vorm zijn. Bij een oneven aantal letters blijft het laatste teken in een woord diacriticum-loos, zoals hier bij zot.

Let erop dat veel van de diacritische vormen uit twee onderdelen bestaan: een accentje boven of onder de basisvorm, plus een stok of vlag ernaast. In het woordje er hieronder vormen het boogje en de stok tezamen de diacritische vorm van de r:

   

er

En ook hier komt de eerstvolgende letter daar dus weer in basisvorm achteraan, bijvoorbeeld een g:

    

erg

Door het verschil in basis- en diacritische vormen kunnen woorden die uit nagenoeg dezelfde letters bestaan er toch totaal verschillend uitzien. Nemen we bijvoorbeeld het woord orgel: we beginnen met de o in basisvorm, de r in diacritische vorm, de g in basisvorm, enzovoort:

    

orgel

Willen we daar nu het woord gorgel van maken, dan doen we dat niet eenvoudigweg door een g aan het begin te zetten en de overige tekens hetzelfde te laten. De eerste letter moet een basisvorm zijn, de tweede een diacritische vorm etcetera, wat betekent dat in gorgel de toebedeling van basis- en diacritische vormen van de letters o t/m l precies omgekeerd is als bij orgel. Het resultaat ziet er dan dus ook compleet anders uit:

    

gorgel

Linksgeplaatste diacritica

Vijf van de diacritische vormen (d, i, n, s en x: de vierde kolom in het alfabet hierboven) staan links van de basisvorm waar ze op volgen; niettemin moeten ze na de basisvorm worden gelezen, op dezelfde manier als bijvoorbeeld de i in het Devanagari. In een woordje als en moet de diacritische vorm van de n dus na de basisvorm van de e gelezen worden, ook al staat hij er links van (volg de groene cijfers):*

    

en (niet ne)

* Om verwarring te voorkomen hanteer ik in dit stuk termen als ‘voor’, ‘na’, ‘volgend’, ‘voorafgaand’ e.d. als tijdsaanduidingen, oftewel slaand op de volgorde waarin de tekens gelezen moeten worden; wanneer ik het specifiek over de plaats van tekens heb gebruik ik ‘links’, ‘rechts’, etc.

Hetzelfde verhaal geldt voor linksgeplaatste diacritica die uit twee delen bestaan, zoals de s in is:

    

is (niet si)

Net als bij de ‘gewone’ rechtsgeplaatste diacritica komt na een linksgeplaatst diacriticum de eerstvolgende letter weer in basisvorm te staan, en wel rechts naast de vorige basisvorm. Hieronder staat dus ent, niet net:

     

ent (niet net)

In het woord Ozymandias hieronder staan welgeteld drie linkse diacritica (ga zelf na welke):

Ozymandias

Verdubbelingsteken

Om een letter te verdubbelen kan men eenvoudigweg de basis- en diacritische vorm van die letter op elkaar laten volgen, zoals hier in slee (basisvorm e gevolgd door diacritische vorm e):

    

slee

of hier in ree (diacritische vorm e gevolgd door basisvorm e):

    

ree

Een andere optie is om in plaats van de tweede letter het verdubbelingsteken te gebruiken:

verdubbelingsteken

Het verdubbelingsteken verdubbelt de letter die ervoor komt, ongeacht of die letter in basis- of diacritische vorm staat.* Slee en ree komen er dan zo uit te zien (in transcriptie geef ik het verdubbelingsteken weer met een dubbele punt):

    

slee

    

ree

Het verdubbelingsteken geldt als een basisvorm, wat betekent dat een eventuele volgende letter weer in diacritische vorm moet verschijnen. Sleep en reep worden dan bijvoorbeeld:

    

sleep

      

reep

* Merk op dat het gebruik van het verdubbelingsteken om een letter te verdubbelen die in basisvorm staat resulteert in de afwezigheid van een diacriticum na die basisvorm, zoals bij de e in slee(p). Dit is eigenlijk een schending van de regel dat basis- en diacritische vorm consistent moeten worden afgewisseld en alleen de laatste letter van een woord diacriticum-loos mag zijn. Behoudender types kiezen er dan ook voor om het verdubbelingsteken uitsluitend ter verdubbeling van diacritische vormen te gebruiken.

Hoe het zij: het gebruik van het verdubbelingsteken is volledig optioneel, ook binnen een en dezelfde tekst.

Verdubbelingsteken in combinatie met linksgeplaatste diacritica

Omdat het verdubbelingsteken als een basisvorm geldt komen linksgeplaatste diacritica er ook links van te staan, wat enigszins verwarrende structuren kan opleveren. In een woordje als een krijgt men bijvoorbeeld de sequentie e-n-verdubbelingsteken: het verdubbelingsteken verdubbelt de e (zie het blauwe pijltje); de n moet daarna worden gelezen, maar is een linksgeplaatst diacriticum en komt dus tussen de e en het verdubbelingsteken in:

     

een (niet enn)

Hadden we in plaats hiervan enn willen schrijven, dan was de sequentie n-e-verdubbelingsteken geweest:

         

enn (niet nee)

Woordscheidingsteken

Bij het schrijven van meerdere woorden begint elk nieuw woord met een basisvorm. Om de woorden te scheiden maakt het Triplettenschrift geen gebruik van spaties; in plaats daarvan is er het speciale woordscheidingsteken:

woordscheider

Afhankelijk van de keuze van de schrijver kent dit teken drie manieren van gebruik:

1. In het geheel niet: woorden worden ongescheiden aaneengeschreven (resulterend in scriptio continua); wel blijft elk nieuw woord met een basisvorm beginnen.

2. Tussen alle woorden, op dezelfde manier als onze spatie.

3. Alleen na woorden die op een diacritische vorm eindigen. De afwezigheid van een diacriticum na een basisvorm komt uitsluitend voor als die basisvorm de laatste letter van een woord is: dit is dus al voldoende indicatie om te zien waar een woord eindigt en het gebruik van een woordscheider is dan overbodig.

Persoonlijk prefereer ik methode 3. Hieronder ziet u het zinnetje Er staat een paard in de gang, met de woordscheider (en het verdubbelingsteken) weergegeven in blauw. Zoals u kunt zien komt hij vier keer voor, na de woorden er, een, in en de: de overige woorden eindigen op een basisvorm en hebben dus geen woordscheider nodig:

er staat een paard in de gang

Ligaturen

Sommige naburige tekens mogen desgewenst aan elkaar worden gesmolten tot een ligatuur, als ze bepaalde onderdelen gemeen hebben en/of gemakkelijk in één pennestreek kunnen worden geschreven. Ook hier geldt dat dit alleen mag als het geen ambiguïteiten oplevert. Er zijn vele combinaties mogelijk; enkele voorbeelden:

• Combinaties met diacritische o:

          

do                                       jo

• Combinaties met linkse of rechtse ‘vlag’:

                    

he                                        ms                                         pj

• Rechtse ‘vlag’ of ‘stok’ + woordscheider:

                     

• Letter in basisvorm (voorzien van een niet-rechtsgeplaatste diacritische vorm) + woordscheider:

        

        

Leestekens

Leestekens verkeren nogal in de uitprobeerfase. Ik ben een beetje aan het rondneuzen bij het Balinees en Mongools voor fraaie vormen. U hoort er nog van.

Voorbeeldteksten

Hier een paar voorbeeldteksten om eens mee te puzzelen. De eerste is uit 2010 en bevat enkele letters in inmiddels verouderde vorm (met deze afbeelding kunt u ze achterhalen). Het verdubbelingsteken komt er niet in voor, de woordscheider sporadisch. O ja, en er staan een paar samengestelde diacritica in; kijken wat u daarvan maakt.

(Grappig. Heeft u ook dat de schrijflijnen in dit plaatje optisch naar rechts lijken te hellen? Toch staan ze loepzuiver waterpas.)

En deze is van onlangs, met gebruikmaking van ligaturen en enkele experimentele leestekens: een soortement van u-vorm voor ‘kleine’ afbakeningen (min of meer de komma); een lange horizontale lijn-met-ophaaltje voor ‘grote’ (zoals de punt):

Zoals de nijvere puzzelaar al gauw zal opmerken zijn beide teksten in het Engels geschreven. Wie zijn tanden in een tekst in echt Allophone wenst te zetten vervoege zich tot de boodschap bovenaan deze pagina, die hier nader wordt toegelicht.

2. De taal

En hier dan na jaren eindelijk uitleg van hoe het werkt! Welaan dan.

Allophone is meer een code dan een taal, wat eigenlijk voor de meeste van mijn talen geldt, maar enfin. Zoals gezegd kent de onderhavige code slechts twee fonemen, en wel: een consonant (medeklinker), c, en een vocaal (klinker), v. De vocaal kan onbeklemtoond zijn (genoteerd als v) of beklemtoond (genoteerd als V). Een volkomen normaal Allophone-woord ziet er dan bijvoorbeeld uit als vccVcvVc.

Als je zo’n woord rechtstreeks in klinkers en medeklinkers zou omzetten zou je bijvoorbeeld attátaát krijgen, of ullúluúl, of ebbébeéb. Erg repetitieve reeksen, want je hebt tenslotte maar één klinker en één medeklinker. Dit gaat bijzonder gauw vervelen en is onpraktisch bovendien, helemaal omdat Allophone-woorden erg lang kunnen zijn (dat krijg je als je maar drie ‘bits’ hebt: de informatie moet ergens vandaan komen.)

Dus is het maar goed dat Allophone zo niet werkt. Zoals uitgelegd immers hangt de daadwerkelijke uitspraak van de klinkers en medeklinkers compleet af van de omgeving waarin ze zich bevinden; meerbepaald: de consonanten en vocalen die er links en rechts aan grenzen.

Stap 1. De omgeving bepalen: linker- en rechterburen

Laten we ons woord vccVcvVc als voorbeeld nemen (het betekent ‘allofoon’, heb ik zojuist besloten). Het woord bestaat uit acht fonemen: een onbeklemtoonde vocaal, twee consonanten, een beklemtoonde vocaal, een consonant, een onbeklemtoonde vocaal, een beklemtoonde vocaal en een consonant. Om te kijken wat de uitspraak wordt, moeten we voor elk van deze fonemen de omgeving nagaan: dus welke elementen er links en rechts van staan.

Beginnen we met het eerste foneem van ons woord, de v:

vccVcvVc

Om de omgeving van dit foneem te bepalen moeten we kijken wat de linkerbuur is, en wat de rechterbuur. In het onderhavige geval staat er aan de linkerkant niets: de v bevindt zich immers aan het begin van het woord. Maar ook zo’n woordgrens geldt als buur, die we noteren met een #. Rechts van de V staat een c: dat is dus de rechterbuur. We concluderen: de omgeving van de v is #_c.

#vccVcvVc

Op dezelfde manier stellen we de omgeving van alle overige fonemen in het woord vast: de c staat in omgeving v_c:

vccVcvVc

De c daarna staat in omgeving c_V:

vccVcvVc

En zo verder voor alle fonemen in het woord:

Stap 2. De uitspraak bepalen: allofoontabellen

Nu kunnen we aan de slag met het tweede en leukste deel van de procedure: het bepalen van de uitspraak, oftewel: de omzetting van de abstracte fonemen naar concrete allofonen.

Hiervoor maken we gebruik van drie tabellen: een voor consonanten (c), een voor onbeklemtoonde vocalen (v) en een voor beklemtoonde (V). De verticale as in de tabellen staat voor de linkerbuur in de omgeving, de horizontale as voor de rechterbuur. De blauwe letters zijn de daadwerkelijke allofonen. (De grijze cellen staan voor omgevingen die niet kunnen voorkomen; zie verderop.)

        

Om de uitspraak te bepalen kijken we in de tabel die bij het desbetreffende foneem hoort, en zoeken daarin de omgeving bij waarin dat foneem staat.

Het eerste foneem in ons woord vccVcvVc is een v, en dus kijken we in tabel v. De linkerbuur in de omgeving is #, de rechterbuur c; oftewel, we kijken in die tabel op het kruispunt tussen rij # en kolom c. Het allofoon dat zich daar bevindt is e, en dat is dus de uitspraak van de v op deze positie:

Het volgende foneem is de c, die zich in de omgeving v_c bevindt. We kijken dus in tabel c, op het kruispunt tussen rij v en kolom c. Het allofoon dat zich daar bevindt is t:

Op deze manier lopen we alle fonemen in het woord langs. Het foneem (c, v of V) bepaalt in welke tabel we kijken; de omgeving bepaalt de allofonen:

En daar hebben we dan de uitspraak van ons woord vccVcvVc: etlúvián.

En zo werkt dat! Op deze manier kun je van elke Allophone-mededeling de uitspraak bepalen. De concrete invulling van de drie tabellen (en dan met name die voor de consonanten) verkeert nog in de experimentele fase, maar het principe blijft hetzelfde.

3. Allophone in Triplettenschrift

En als je nou niet vertelt waarom het schrift Triplettenschrift heet maken we je van kant*, Drabkikker. Nou, komt dat even een portie uit! Ik was het juist van plan.

* Of van smokwerk, of iets met pailletjes. Hetgeen voor niemand leuk is.

Het is eigenlijk vrij simpel, vooral nu u weet hoe Allophone werkt. Er zijn slechts drie ‘letters’ in de taal, de c, de v en de V, waarmee elke mededeling kan worden uitgedrukt. De allofonenuitspraak hoef je er niet eens bij te weten, die is volledig secundair en irrelevant voor de betekenis. (Die betekenis verzin ik zelf, door min of meer willekeurige c/v/V/-reeksen te genereren en te besluiten: ‘ccVccvcvccVccv betekent sinaasappel‘; niet heel spannend verder).

Hier bijvoorbeeld het eerste couplet van Strider’s Riddle:

All that is gold does not glitter
Not all those who wander are lost
The old that is strong does not wither
Deep roots are not reached by the frost

VccvccVc ccvccv cvv Vccvcvccvcv cvV Vcv vvcvccvV
Vcv VccvccVc cVcvv Vc ccvccv ccvccvvccvccVcc cvv ccVcvvccv  vVcvccvcv
V vccvcV ccvccv cvv VcvcvV cvV Vcv VcvvcvVcc
VvccVc cVvccvcv cvv Vcv cvcvcvccVc ccvVc V ccvvccVccvcv

Nou, u ziet ook wel: dat leest niet lekker, dus dat ik zodoende indertijd aan het experimenteren ben geslagen om die letterslierten wat in te korten. Experiment 1 maakte gebruik van lijnen op een raster in swastika-achtige vormen, wat op zich wel aardige resultaten gaf (als u wilt laat ik het een keer zien), maar ook weer niet dat je zegt, olé.

Nu had ik niet lang daarvoor het geheimschrift Zodiak bedacht, waarbij je telkens een groepje tekens vervangt door één ander teken. Dat principe kon hier ook wel eens van pas komen, dus maakte ik een schrift waarbij je, net als bij Zodiak, de tekst ophakt in groepjes van maximaal twee tekens, zogeheten dupletten. Voelt u ‘m al aankomen?

Precies. Want vervolgens ontdekte ik dat je als je groepjes van maximaal drie tekens neemt, je bij toeval precies 26 combinatiemogelijkheden hebt, wat natuurlijk prachtig aansluit bij het aantal letters in ons alfabet. En ziedaar, zo ontstond tenslotte versie 3, het Triplettenschrift dat u hierboven beschreven ziet. Ik weet niet meer hoe de uiteindelijke, Zuidoostazoïde vormen precies in me naar boven zijn geborreld, maar ik ben blij dat ze het deden want het resultaat bevalt me erg.

Maar goed, hoe werkt het? Nou, zo:

Stap 1: ophakken

U neemt een stuk Allophone-tekst in c/v/V-notatie, en hakt alle woorden naar believen op in mono-, du- en tripletten: blokjes van één, twee of drie letters dus. Maakt niet uit hoe, als u bij het ophakken maar niet over spatiegrenzen heen gaat.

De eerste regel van het gedicht (VccvccVc ccvccv cvv Vccvcvccvcv cvV Vcv vvcvccvV) wordt dan bijvoorbeeld als volgt opgehakt:

|Vcc|vcc|Vc| |c|cv|ccv| |cvv| |Vcc|vcv|ccv|cv| |cvV| |Vc|v| |vv|cvc|cvV|

of als volgt:

|V|cc|vc|cVc| |c|cvc|cv| |cv|v| |Vcc|vc|vc|cvc|v| |c|vV| |Vcv| |vvc|vcc|vV|

of welke van de talloze andere manieren u maar verkiest.

Stap 2: omzetten in alfabetletters

Vervolgens zoekt u de zojuist verkregen letterblokjes op in onderstaande lijst (paars), en vervangt ze één voor één door de letter die erbij staat (groen):

Onze eerste ophakkeuze |Vcc|vcc|Vc| |c|cv|ccv| |cvv| |Vcc|vcv|ccv|cv| |cvV| |Vc|v| |vv|cvc|cvV| wordt dan:

XSJ AEL O XTLE P JB HNP

En de tweede |V|cc|vc|cVc| |c|cvc|cv| |cv|v| |Vcc|vc|vc|cvc|v| |c|vV| |Vcv| |vvc|vcc|vV| wordt:

CDGQ ANE EB XGGNB AI Y VSI

Merk op hoe de tweede optie in meer letters resulteert, omdat de ophakker daar naar verhouding meer mono- en dupletten heeft gebruikt dan in de eerste optie. Hoe meer tripletten, hoe compacter het eindresultaat. Het aantal ‘woorden’ blijft wel altijd gelijk (in dit geval 7).

Op deze manier worden de c/v/V-slierten ingekort tot veel behapbaardere letterreeksen. Die er nog steeds niet erg aantrekkelijk uitzien, maar geen zorg: ze zijn niet bedoeld om uit te spreken. Ze vormen louter een tussenfase op weg naar stap 3: de uiteindelijke omzetting naar Triplettenschrift.

Stap 3: schrijven

En dat is verder simpel. De letterreeksen die u in stap 2 hebt verkregen schrijft u gewoon in Triplettenschrift zoals boven beschreven, precies op dezelfde manier als u met een Nederlandse tekst zou hebben gedaan (of nouja, ik dan hè). Het feit dat Triplettenschrift met diacritica werkt versterkt nog eens het compactiserende effect.

Onze dichtregel (All that is gold does not glitter) wordt dan bijvoorbeeld:

• cvV-notatie:

VccvccVc ccvccv cvv Vccvcvccvcv cvV Vcv vvcvccvV

• Stap 1: hakken:

|Vcc|vcc|Vc| |c|cv|ccv| |cvv| |Vcc|vcv|ccv|cv| |cvV| |Vc|v| |vv|cvc|cvV|

• Stap 2: omzetten in alfabetletters:

XSJ AEL O XTLE P JB HNP

• Stap 3: schrijven in Triplettenschrift:

En zo verder. Het eindresultaat kan er op heel veel verschillende manieren uitzien, afhankelijk van de ophakking waarvoor u in Stap 1 heeft gekozen.

De uitspraak

Zoals vermeld is de uitspraak niet nodig om de betekenis te achterhalen, maar u en ik zijn natuurlijk reuze benieuwd; daar zit hem tenslotte de hele lol van het Allophone-concept.

Wel, daarvoor gaat u op precies dezelfde manier te werk als hierboven beschreven: gebruik de drie tabellen om de fonemen en hun omgeving op te zoeken, en noteer de bijbehorende allofonen. En zo komen we ten langen leste bij de uitspraak van onze dichtregel in authentiek Allophone:

ókratlún pratri dai ókrazatrazi dió óvi eozatrió

Lelijk hè? Ik weet het, daarom ben ik nog aan het knutselen aan de uiteindelijke toekenningen. Waar het om gaat is dat het concept werkt en dat dat leuk is.

4. Strider’s Riddle

Voor de mooi en voor de desgewenste napuzzel volgt hier het hele gedicht, achtereenvolgens het origineel (met dank aan J.R.R. Tolkien en diens erven), de vertaling naar c/v/V-notatie, de ophakking daarvan in pletten, de omzetting daarvan in alfabetletters, de weergave daar weer van in Triplettenschrift en tenslotte de uitspraak.

• Origineel

All that is gold does not glitter,
Not all those who wander are lost;
The old that is strong does not wither,
Deep roots are not reached by the frost.

From the ashes a fire shall be woken,
A light from the shadows shall spring;
Renewed shall be blade that was broken,
The crownless again shall be king

• Vertaling naar c/v/V-notatie (zie de woordenlijst eronder)

VccvccVc ccvccv cvv Vccvcvccvcv cvV Vcv vvcvccvV
Vcv VccvccVc cVcvv Vc ccvccv ccvccvvccvccVcc cvv ccVcvvccv vVcvccvcv
V vccvcV ccvccv cvv VcvcvV cvV Vcv VcvvcvVcc
VvccVc cVvccvccV Vc cvv Vcv cvcvcvccVc vVcvccvcv ccvVc V cVccvccVccvVcc

ccvcvcvc V cvvcVvc Vc vc cVcvVcc cvv cVvcvcc cvcvccVccvcc vVcvccvcv
vc vvcVcc ccvcvcvc V vcVccvcvcvc Vc cVccvccvvcvcc cVvcvcc
cVcvV ccvccVccvc vVcvccvcv cvv cVvcvcc ccvcvcvccvccvcc ccvccv cvv cvcv cVccvccvccVc vVcvccvcv
V ccvccvcVccvc v cvccvcvcc cVcvV cvv cVvcvcc VcvccvcV

VccvccVc all ~ ccvccv [betrekkelijk voornaamwoord] that, who ~ cvv be ~ Vccvcvccvcv gold ~ cvV do ~ Vcv [negatie] not ~ vvcvccvV glitter ~ cVcvv [aanwijzend voornaamwoord] that ~ Vc [meervoud] ~ ccvccvvccvccVcc wander ~ ccVcvvccv lose ~ vVcvccvcv [voltooid deelwoord] ~ V [bepaald lidwoord] the ~ vccvcV old ~ VcvcvV strong ~ VcvvcvVcc wither ~ VvccVc deep ~ cVvccvccV root ~ cvcvcvccVc reach ~ ccvVc by ~ cVccvccVccvVcc frost ~ ccvcvcvc from ~ cvvcVvc ash ~ vc [onbepaald lidwoord] a(n) ~ cVcvVcc fire ~ cVvcvcc [toekomende tijd] ~ cvcvccVccvcc wake ~ vvcVcc light ~ vcVccvcvcvc shadow ~ cVccvccvvcvcc spring ~ cVcvV again, re– ~ ccvccVccvc new ~ ccvcvcvccvccvcc blade ~ cvcv [verleden tijd] ~ cVccvccvccVc break ~ ccvccvcVccvc crown ~ v [combineerpartikel] ~ cvccvcvcc without, –less ~ VcvccvcV king

• Ophakking

|Vcc|vcc|Vc| |c|cv|ccv| |cvv| |Vcc|vcv|ccv|cv| |cvV| |Vc|v| |vv|cvc|cvV|
|Vcv| |V|cc|vcc|Vc| |cV|cvv| |Vc| |c|c|vc|cv| |cc|vcc|vv|ccv|ccV|cc| |cvv| |ccV|cvv|ccv| |vV|cv|cc|vcv|
|V| |v|cc|vcV| |ccv|ccv| |cv|v| |V|cvc|vV| |cv|V| |Vcv| |Vc|vv|cv|Vcc|
|Vv|cc|Vc| |cVv|cc|vc|cV| |Vc| |cvv| |Vcv| |cv|cvc|vcc|Vc| |vVc|vc|c|vcv| |ccv|Vc| |V| |cV|cc|vcc|V|ccv|Vcc|

|ccv|cv|cvc| |V| |cvv|cV|vc| |Vc| |vc| |cVc|v|Vcc| |cvv| |cV|v|cv|cc| |cvc|vcc|Vcc|vcc| |vVc|vcc|vcv|
|vc| |vvc|Vcc| |ccv|cv|cvc| |V| |vcV|ccv|cvc|vc| |Vc| |cVc|cvc|cvv|c|vcc| |cVv|cv|cc|
|cVc|vV| |ccv|ccV|ccv|c| |vVc|vcc|vcv| |cvv| |c|Vvc|vcc| |cc|vcv|cvc|cvc|cv|cc| |ccv|ccv| |cvv| |cvc|v| |cVc|cvc|cvc|cVc| |vVc|vcc|vcv|
|V| |ccv|ccv|cVc|cvc| |v| |cvc|cvc|vcc| |cV|cvV| |cv|v| |cV|vc|vcc| |Vcv|ccv|cV|

• Alfabetletters

XSJ AEL O XTLE P JB HNP
Y CDSJ FO J AAGE DSHLMD O MOL IEDT
C BDU LL EB CNI EC Y JHEX
KDJ RDGF J O Y ENSJ WGAT LJ C FDSCLX

LEN C OFG J G QBX O FBED NSXS WST
G VX LEN C ULNG J QNOAS RED
QI LMLA WST O AZS DTNNED LL O NB QNNQ WST
C LLQN B NNS FP EB FGS YLF

• Triplettenschrift

• Uitspraak

ókratlún pratri dai ókrazatrazi dió óvi eozatrió
óvi ókratlún gúvai ón pratri pratraotratlúks dai plúvaotri eávatrazi
á etrahé pratri dai óvazió dió óvi óvaoziáks
óatlún gúatratlé ón dai óvi dazazatlún eávatrazi prián á gúkratlúkriák

prazazam á daohúam ón em gúviáks dai gúazats dazatlúkrats eávatrazi
em eohún prazazam á ehúkrazazam ón gúkratraozats gúazats
gúvió pratlúkram eávatrazi dai gúazats prazazatratrats pratri dai dazi gúkratratlún eávatrazi
á pratrahúkram u datrazats gúvió dai gúazats óvatrahé

En dan tevens daar ook meteen maar een geluidsopname van: