Quindi

Wat met de zwartwitstreepjes van Bibi kan, kan natuurlijk ook met gekleurde streepjes. Heb je er nog minder van nodig per letter ook, naargelang hoeveel kleuren je kiest. Ik kies er vijf (‘geen kleur’ meegerekend) en omdat het dan niet langer een binair systeem is om bigrammen mee te schrijven maar een quinair systeem om digrammen mee te schrijven (want een digram is hetzelfde als een bigram, komt dat even leuk uit) noem ik het Quindi.

Het alfabet

Hierzieonder het alfabet. Met leestekens! En cijfers! En zonder Q en X! Zodat je er niet eens Quindi mee kan schrijven! Haha!

Meer over de cijfers verderop.

Het schrijfprincipe is hetzelfde als bij Bibi: je neemt steeds twee letters en plaatst die over elkaar heen: de eerste met zijn streepjes in verticale stand, de tweede in horizontale stand door hem een kwartslag naar rechts te draaien (in het alfabet hierboven staan per letter beide oriëntaties getoond). Maar in tegenstelling tot de strenge zwartwitgrids van Bibi krijg je bij Quindi overlappende kleuren die met elkaar mengen:

Die secundair ontstaande kleuren betekenen verder hemmeneks, maar leveren vrolijke visuele variatie op. Ik heb expres een reepje wit tussen de balkjes gelaten zodat je altijd nog een stukje van de ongemengde kleuren blijft zien (ik had eerst een versie die dat niet deed, maar dat vond ik zielig voor mijn lezers).

Net als in Bibi krijg je bij woorden die uit een oneven aantal letters bestaan een restletter aan het eind. Die komt altijd in horizontale stand te staan, en naar wens mogen zijn streepjes worden ingekort:

Enzovoort. De grijze kadertjes laten we bij het schrijven in de praktijk weg.

Naar wens mogen de kleurbalkjes ook rondere vormen krijgen:

Andermaal evenals bij Bibi hoeven na restletters geen spaties te worden gebruikt, omdat je al automatisch weet dat letters die erna komen bij een volgend woord horen. Ook rond leestekens en cijfers hoeven geen spaties; elders helderder van wel.

Hier houden de overeenkomsten met Bibi ongeveer op. De optionele fratsen die je daar verder allemaal nog mag uithalen om je schrijfsel compacter te maken laat ik in Quindi achterwege. Om dat te compenseren heb ik een lekker complex getallenstelsel gefabriceerd.

Getallen

Bij het alfabet hierboven zagen we reeds de cijfers* van 0 t/m 24:

* Terminologiedingetje: ook al staan de 25 cijfertekens voor onze decimale getallen van 0 t/m 24, omdat we hier een vijfentwintigtallig stelsel hebben zijn deze tekens individuele cijfers. En die cijfers drukken dan weer getallen uit. Helder ja?

De oplettendere lezer zal misschien hebben opgemerkt dat de cijfers qua kleuren op dezelfde manier in elkaar zitten als de (horizontaal gepositioneerde) letters. Zo is de n de veertiende letter van het alfabet en bestaat hij uit ‘blauwe balk boven, gele balk onder’. Het cijfer 14 heeft precies dezelfde kleurenconfiguratie, alleen dan met het blokje versmald en met de kleurvlakken half over elkaar heen lappend zodat ze mengen. Hetzelfde gaat op voor letters/cijfers die uit maar één kleurbalkje bestaan zoals de o/15, etc.:

Op deze manier zijn met de vijf basiskleuren 5 × 5 = 25 combinaties te bouwen, wat dit een vijfentwintigtallig getallenstelsel maakt. Net als dat van het D’ni bijvoorbeeld.

De nul is een buitenbeentje qua vorm. Eigenlijk zou die de combinatie ‘geen kleur + geen kleur’ moeten krijgen, maar omdat dat een onzichtbaar teken oplevert heb ik er een balk op halve hoogte van gemaakt, die eender welke niet-onzichtbare kleur mag krijgen (vandaar dat ik hem hierboven in grijs heb weergegeven) en een tikje in breedte mag variëren, zolang hij maar niet even breed wordt als hoog (anders krijg je ambiguïteit met sommige leestekens):

Getallen boven de 24

Getallen boven de 24 geef je weer door meerdere cijfertekens op een rij te plaatsen. Dat werkt positioneel, net als in ons tientallig stelsel: hoe verder naar links in de rij, des te hoger de waarde is die door één en hetzelfde cijfer wordt uitgedrukt. Alleen dan niet met machten van 10 maar van 25.

Kom je bijvoorbeeld een Quindi-getal als 2 0 16 tegen, dan staat dat niet voor het decimale getal 2016, maar moet worden gelezen als: zestien maal 25 tot de nulde, plus nul maal 25 tot de eende, plus twee maal 25 tot de tweede. Geeft 1266:

Uitgebreid getalsysteem

Zo’n vijfentwintigtallig getalsysteem is al fijn breinkraken, maar desgewenst is het nog nader uitbreidbaar tot een zeshonderdvijfentwintigtallig systeem. Namelijk door de kleuren van naburige cijferparen met elkaar te laten overlappen en de boel te herschikken binnen een vierkant:

Op deze manier versmelt je twee losse cijfertekens tot één cijfer-digram, vergelijkbaar met hoe dat bij de letterdigrammen gebeurt, alleen dan volgens een andere methode (zonder rotatie ook, verder).

Omdat zich binnen een cijferdigram vier kleurvlakken bevinden die elk een van de vijf mogelijke kleuren kunnen krijgen, geeft dat dus 5⁴ = 25 × 25 = 625 combinatiemogelijkheden. Klik op onderstaande afbeelding voor de complete set, voorzien van de bijbehorende decimale getalwaarden:

Met de nul erbij kun je zelfs drie naburige cijfertekens met elkaar laten versmelten (tot een trigram dus):

En zo kun je hele reeksen cijfertekens omvormen tot di-/trigrammen: je begint van links af aan te versmelten wat zich versmelten laat, en eventuele restcijfers aan de rechterkant laat je in ongewijzigde vorm staan:

Etcetera.

Is dit zeshonderdvijfentwintigtallige getalsysteem u nu teveel: geen krakeel*, het is geheel optioneel en dient vooral visueel voordeel. U mag naburige cijfers ook gewoon in hun vijfentwintintigtallige, onversmolten vorm laten. Of een beetje variëren naar welke wind uw jakje wappert.

* Krakeel is traditioneel in paneermeel gebakken makreel.