Afvraagsel #206: de kromme vlaggenstok

Ja, daar kom ik weer met zo’n ding dat niemand anders opvalt maar mij wel en dat ik wil weten hoe het zit maar omdat niemand erop let heeft ook niemand het zich afgevraagd en dat je dan lege blikken krijgt alsof je ze niet helemaal op een rijtje hebt wat natuurlijk ook best een beetje klopt maar ondertussen zit ik er maar mooi mee.

Dat ik namelijk geregeld (als het niet van dit soort onmeunig treurweer is tenminste) langs water zit waar men aan pleziervaart doet, en dat vrijwel alle bootjes die langsdrijven hun achtervlag aan een kromme stok hebben hangen:

e5c5c0_0ca82273e35e4c44800c55a31e92d508  

Waarom is dit? Ondanks dat ik van een eiland kom weet ik hoegenaamd niets van scheepgewoonten dus het antwoord is misschien kinderlijk simpel, maar zelf heb ik de volgende hypothesen:

  1. Gewoon, mode. Iemand is er ooit mee begonnen voor de leuk, en al die andere Gaastrajassen kalken het na.
  2. Aërodynamica. Zo’n boot gaat natuurlijk vet veel sneller als de vlaggenstok gestroomlijnd is. Yeah.
  3. Tegen het klapperen. Als je de stok krom maakt mept de vlag er niet de hele tijd zo hinderlijk tegenaan.
  4. Tegen het vastwapperen. Ik zag namelijk ook een bootje langskomen met recht vlaggenstokje, waar de vlag wel vier keer omheen gewikkeld was geraakt door de wind, daarmee zijn hele vexillologische bestaansreden tenietdoend.

Ik vind mijn hypothesen in oplopende volgorde aannemelijk. Voor opties 3 en 4 spreekt ook dat ik bij tenminste één gelegenheid heb gezien dat de kromme stok op een scharnierpunt stond gemonteerd dat meedraait met de windrichting, dus misschien doen ze dat allemaal wel:

vlaggenstok-gelakt-gebogen-vlag-300-cm

In welk geval de zaak wel zo’n beetje als opgelost mag worden beschouwd. En deze blogpost dus per saldo niet nodig was. Nou, maar dan heb ik er nog wel eentje voor u hoor, net zo makkelijk: Waarom zit bij treinseinen groen bovenaan en bij stoplichten onderaan?

tumblr_inline_n3knnmrzv61qheth0  sein 554 beverwijk

Succes! (En ‘gewoon, mode’ accepteer ik niet als antwoord, ook niet als het het goede is.)

29 gedachten over “Afvraagsel #206: de kromme vlaggenstok

    1. De volgorde van de lichten in een verkeerslicht zijn vastgelegd, zodat ook kleurenblinden kunnen zien of ze moeten stoppen. Bij seinen bij het spoor ligt dat anders. Daar is het rode sein altijd onderaan geplaatst zodat, bij hevige sneeuwval (vroeger), dat licht niet afgedekt kon worden met sneeuw dat zich op de lichtkap ophoopte..
      Voor wat betreft de kromme vlaggenstok is de eerste veronderstelling juist. Traditioneel hoort een kromme vlaggestok alleen thuis op (hou je vast) een platbodemschip met aangehangen roer èn een kromme gaffel (van het grootzeil). Voor de Gaastrajacks is het gewoon mode/naäperij..

      Like

  1. Tja, ik kon het toch niet laten eens naar verklaringen te zoeken voor de volgorde van die lichten. Dit is wat ik eruit opmaak:
    – Spoorwegen zijn ouder en de tekens daar zijn geëvolueerd vanuit mechanische systemen. Het stopteken (aanvankelijk geen licht en later wel een licht, maar nog niet noodzakelijk rood) stond toen al onderaan.
    – Inmiddels waren er wegen waar met gekleurde lichten werd gewerkt. Het rode stoplicht stond daar bovenaan omdat het zo het verste zichtbaar is.
    – De kleuren werden dan overgenomen bij de sporen, maar de traditionele volgorde met het stopsignaal onderaan werd behouden. Twee extra redenen om dit zo te laten hebben weer met de zichtbaarheid te maken:
    * het onderste signaal staat op de hoogte van de machinist (stopteken is belangrijkste en moet het beste zichtbaar zijn), andere signalen erboven;
    * eventueel sneeuw kan zich ophopen op het kapje van het signaal eronder, dus door het belangrijkste signaal onderaan te plaatsen blijft dit ook bij sneeuw goed zichtbaar.
    Conclusie: de vraag stellen in termen van de positie van het groene licht was een beetje een red herring. :P

    Like

    1. Ha, gelijkdenkende bezoekers! Wat fijn, daar hebben we iets aan. Geen mode dus, maar praktische en historische overwegingen, we hadden het kunnen raden. Wel zit de machinist in een Nederlandse Koploper een stuk hoger dan in bijvoorbeeld een Sprinter, dus of dat ‘rood op ooghoogte’ altijd opgaat weet ik niet. Hoe dan ook is het sneeuw-argument ook vrij sterk (al heeft de NS daar tegenwoordig ook andere “methoden” tegen – lees: gewoon niet rijden). Tof, dank voor het speurwerk!

      Like

  2. Na verder speurwerk heb ik een alternatieve hypothese over de vlaggenstok:
    (5) De kromming voorkomt dat de bezaansgiek tegen de vlaggenstok aanhenst. (Althans dat was hier het geval: http://www.ybw.com/forums/archive/index.php/t-284129.html)
    En als het eenmaal bestaat wordt het vast wel een keer mode op giekloze plezierbootjes.
    Mijn gok is dus: eerst (5) en daarna (1)

    Bonushypothese:
    (6) De eerste kromme vlaggenmast op een schip was recyclage van bij een carwash (https://www.kleen-ritecorp.com/p-37990-car-wash-flag-stand-x-stand-style-for-hard-surfaces.aspx) en de rest is geschiedenis.

    Like

    1. Ghehe, wauw, je vorst grondiger dan ik. Dat klinkt wel aannemelijk inderdaad; ze impliceren zelfs dat het fenomeen vooral in de Lage Landen gangbaar is. Blijft natuurlijk de vraag waarom iemand met alle geweld een vlag op zijn poepdek wil als hij ook boven in de mast kan, maar kom. Dank voor de research; op naar het volgende afvraagsel! Ik heb er even geen paraat; jij?

      Like

        1. Tja, de moraal is sinds 1882 mogelijk enigszins veranderd (net als de betekenis van hilarious) maar ik zeg: de tijger. De keuze voor de prinses ligt tussen twee verscheuringen: 1. te weten dat haar geliefde er (na een kortstondig bloedbad) niet meer is en 2. dat hij voortaan met haar rivale ligt te hatsebatsen. Nou ben ik verder geen semibarbaar, maar ik heb jaloezie gezien…

          Like

          1. Máár, daarbovenop is het natuurlijk ook nog mogelijk dat we het verhaal in de trant van een gevangenendilemma moeten begrijpen: de geliefde wéét dat de prinses weet dat hij weet etc., zodat ze expres naar de goede deur wijst maar hij alsnog de verkeerde kiest of vice versa. In zulk soort raadsels ben ik zo mogelijk nog slechter dan in hofintriges.

            Like

            1. Inhoudelijk denk ik dat het onoplosbaar is. Daarom dacht ik eerder in de richting van een anagram (van de titel, die ook in de tekst herhaald wordt). Vandaar dat ik vermoedde dat een drabkikker er misschien wel raad mee zou weten. ;-)
              Aangezien er een vervolgverhaal is, moet deze oplossingsstrategie daar dan ook kloppen, maar die titel heeft meer letters. Zo heb ik er al enkele zondagen puzzelen opzitten.

              Like

            1. Of: hotheartedly tiger (al is het een beetje flauw om één van de oorspronkelijke woorden te hergebruiken).
              Maar bij de The Discourager of Hesitancy wordt het pas echt lastig. Al klinkt de titel toch al alsof die uit een anagram ontstaan is.

              Like

  3. Vader heeft óók zo’n vlaggestokje. Een rechte weliswaar. Een jaar geleden met vlag en al gevonden op het strand. Vader heeft geen boot. Vader heeft wel een schuur. Daar hangt de vlag als vader thuis is. En verdomd: altijd zittie er drie tot vier slagen omheen gewikkeld. Ik ga vandaag naar het strand een kromme zoeken.

    Like

  4. De winkel voor zeilbenodigdheden hier op Terschelling vertelt mij het volgende:
    Kromme vlaggestokjes zijn niet te koop. Bootbezitters beginnen allemaal met een rechte vlaggestok. Hoe langer je vaart en hoe sneller je boot is , des te krommer gaat je vlaggestokje staan.

    Like

  5. Ik heb het eens nagevraagd; dit zegt een spoorwegliefhebber:

    “Voordat je lichtseinen had waren er armseinen. Daar was arm naar boven veilig, arm naar beneden stop. Dat was veiligheidshalve: als een trekkabel zou breken valt het sein automatisch in stop. Dat is gewoon naar lichtseinen omgezet.
    Het schijnt dat bij verkeerslichten voor de auto (die pas veel later ontstonden) bewust is gekozen het om te draaien om verwarring tussen trein- en autosignalen te voorkomen.
    Of dat laatste waar is weet ik niet zeker.”

    Overigens rijden treinen in Nederland niet links. Wel in Engeland, België, Frankrijk en Italië, om maar een paar landen te noemen. (In de Elzas rijden de treinen overigens wel rechts, net als in Duitsland.)

    Like

  6. Bij de seinen van de spoorwegen zit het rode licht onderaan uit veiligheids-overwegingen. Bij heftige sneeuwval, van vroeger dus, kon het voorkomen dat zich sneeuw op de kappen boven de lichten ophoopte. Daardoor kon het betreffende licht niet meer zichtbaar zou kunnen zijn. Omdat rood de belangrijkste kleur is voor de veiligheid, is er voor gezorgd dat dat niet kan gebeuren.
    Voor wat betreft de kromme vlaggenstok: een kromme vlaggenstok is -traditioneel- alleen op zijn plaats op een platbodem met aangehangen roer en een kromme gaffel. De vlaggenstok wordt dan op het roer gezet. Het gebruik ervan op een ander scheepstype lijkt me gewoon een modeverschijnsel met een -hopelijk- korte levensduur.

    Like

Plaats een reactie