Volkeren geven hun plaatsen namen. Andere volkeren geven diezelfde plaatsen vaak andere namen. Zo heet Finland volgens ons Finland, terwijl ze zelf van Suomi spreken. Hongaren noemen Hongarije Magyarország, Münchenaars beweren in Minga te wonen, enzovoort.
Wat hier speelt is het verschil tussen endoniemen en exoniemen. Een endoniem is de locale naam voor een plaats; een exoniem de naam die een ander volk gebruikt. En aangezien er veel meer andere volkeren zijn dan eigen, zijn er van één en hetzelfde endoniem ook vaak vele talloze exoniemen. London staat bijvoorbeeld onder meer bekend als Londres (Catalaans, Frans, Portugees, Spaans, Tagalog), Londino (Grieks), Londen (Nederlands), Londra (Italiaans, Maltees, Roemeens, Turks), Londer (Albanees), Londýn (Tsjechisch, Slovaaks), Londyn (Pools), Lundúnir (IJslands), Lontoo (Fins), Lún Dūn (Mandarijn) en Luân Đôn (Vietnamees). Sorry, wáár wilt u een retourtje naartoe?
De hedendaagse besluitvorming lijkt het onderscheid tussen endoniemen en exoniemen niet helemaal te hebben begrepen. Zo mag je tegenwoordig niet meer Peking en Bombay zeggen, maar moet het Beijing en Mumbai wezen omdat de localen dat zo uitspreken (wat overigens ook nog eens niet helemaal klopt, maar dat nog terzijde). Evenzo hebben de rayonhoofden van Friesland het in 1997 voor elkaar gekregen dat de officiële naam van de provincie voortaan Fryslân luidt.
Dit snijdt hout noch doorloper. Beijing, Mumbai en Fryslân zijn endoniemen, geen exoniemen. De desbetreffende inboorlingen hebben het volste recht hun eigen plaatsen zo te noemen, maar verlangen dat de rest van de wereld dat ook doet is waanzin. Of zegt u zelf ook liever Praha, Milano, Köln, Paris, København en Schylge? Ik vind het best hoor, maar doe het dan consistent en zeg ook Zhōngguó, Euskal Herria, Bharat, Shqipëria, Hrvatska, Cymru en Al-Imārāt al-‘Arabīya al-Muttaḥida.
Doen wie de meeste goed heeft? Krijgt de winnaar een sûkerbôle van Ús Bertus. (Wikipediaërs worden standrechtelijk gefierljept.)
Drabkikker 
Steekhoudende verhandeling en wederom leerzaam.
Ik zeg graag Schylge omdat het mooier klinkt dan het niet
zo fraaie Terschgelling. Typografisch kan het nog beter; Skylge
maar zo mag je het niet schrijven van de eilanders want dat zou weer Fries zijn…
Wat een oeverloos gedoe is het toch ook eigenlijk altijd met taal.
En het wortd er niet altijd beter op: kort geleden schreef men nog “opgerigt”……wie heeft van die simpele g in godsnaam een ch gemaakt en waarom?
LikeLike
Word descriptivist en uw oevers zullen nooit meer loos zijn!
LikeLike
Overigens hoorde ik laatst de volgende leukiteit: het blijkt dat de Friese naam voor Franeker, Frjentsjer, pseudo-Fries is: Franeker is zèlf al Fries, voor iets dat waarschijnlijk Vroonakker luidde.
LikeLike
Ik vind in ieder geval dat we op zijn minst Krung Thep Mahanakhon Amon Rattanakosin Mahintharayutthaya Mahadilok Phop Noppharat Ratchathani Burirom Udomratchaniwet Mahasathan Amon Phiman Awatan Sathit Sakkathattiya Witsanukam Prasit (oftewel กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุทธยา มหาดิลกภพ นพรัตนราชธานีบุรีรมย์ อุดมราชนิเวศน์มหาสถาน อมรพิมานอวตารสถิต สักกะทัตติยะวิษณุกรรมประสิทธิ์) kunnen zeggen in plaats van Bangkok.
LikeLike
Overigens: de Volksrepubliek China, Baskenland, India, Albanië, Kroatië, Wales (of het bij-deze-bestaande exoniem de Wallen) en de Verenigde Arabische Emiraten, toch? Geheel zonder Wikipedia, hoewel ik Albanië even geverifieerd heb.
LikeLike
Ik had ze allemaal, behalve India, raar zeg…dat ze dat Bharat noemen bedoel ik…
LikeLike
En dit is wat Google Translate over Bangkok zegt:
Bangkok Amon Rattanakosin. Mahindra theater incarnation of Maha Dilok Nopparatrajathanee Bureerom. It is rich in palaces. Amon Piman God incarnate. Contact me Vishnu Technical Institute good idea.
En dit is wat ik erover zeg:
jaja, krijg die maar eens uit je hoofd!
LikeLike
@ Eliza
Inderdaad raar, dat ze het Bharat noemen. Dat is nou precies waarom Drabkikker vindt dat je gewoon “India” moet zeggen.
LikeLike
Precies. Als je dat soort pretenties niet ogenblikkelijk een halt toeroept willen ze straks nog dat ik mijn babi pangang in dat rare taaltje van ze bestel.
LikeLike
Dan moeten we allemaal ineens bibi ponggong zeggen, of hoe dat dan heet.
LikeLike
Hebben we wéér wat van BS geleerd! Dat het Vishnu Technical Institute in Bangkok zat, stond me echt niet meer zo bij.
LikeLike
“Word descriptivist” is dat iets met Windows ?
En kan ik met die software dan te weten komen waarom ch inplaats van g enzo?
Ben beniewt!
LikeLike
/g/ en /ch/ gaan terug op verschillende fonemen. Eerstgenoemde is van oorsprong een stemhebbende velaire fricatief [ɣ], laatstgenoemde daar de stemloze tegenhanger van [x]. In het Zuiden des lands wordt dat onderscheid nog steeds gemaakt (in een woord als geschenk hoor je het verschil); in het Westen en Noorden niet meer: daar zijn /g/ en /ch/ versmolten tot één en dezelfde klank: de harde, raspende [χ]. Als gevolg daarvan verwarren niet-Zuiderlingen de bijbehorende spelling nogal makkelijk.
LikeLike
Bharat kon ik ook niet thuisbrengen… Ik ga nu alsnog wikipediaën en/of googlen wat daar de etymologie van is.
LikeLike
De officiële naam van de provincie, dus de naam die de provincie zelf hanteert is Fryslân. Wie dat buiten Fryslân wil overnemen: daar staat geen doodstraf op. Wie binnen Fryslân nog steeds Friesland gebruikt loopt hopeloos achter en dat wil toch niemand?
LikeLike
Binnen Friesland wonen zowel Fries- als Nederlandstaligen. De ene Belg zegt Luik, de andere Liège. Geen van beiden loopt achter, ze spreken gewoon hun eigen taal.
LikeLike
En van die mensen die dan ineens New York gaan zeggen, alsof ze er zelf geweest zijn!
LikeLike
Precies! Zeg dan gewoon Nieuw Jork, zoals het hoort! Stelletje kijk-mij-eens-traveller-insider-zijn-sukkels.
LikeLike
Ja, en dan zijn ze vaak ook nog eens geeneens in Oud Jork geweest eerst.
LikeLike
The burden of our cumulative correctness is getting heavier and heavier to wear….
LikeLike
Of om het helemaal correct te zeggen: Nieuw Amsterdam
LikeLike
H’mm, ik geloof dat de plaatselijke bewoners toch vaker Manna-hata zeiden hoor.
LikeLike
Uit m’n hart gegrepen. Ik heb me ook al eens over dit fenomeen verbaasd. Ik lees dit artikel overigens in mijn hotelkamer in Nieuwe Plantage, in Servië. Novi Sad zeggen de inboorlingen hier, of Újvidék, als ze tot de Hongaarse minderheid behoren.
LikeLike
p.s. Masri had ook wel in het rijtje gemogen, en voor de uiterst-gevorderden (en dit is een exoniem, dus extra spannend): Ruotsi
LikeLike
En als we dan toch bezig zijn: je wil ze de kost niet geven die zich verliezen in de discussie “Nee, ik spreek geen Perzisch/Hebreeuws, ik spreek Farsi/Ivriet”.
LikeLike
Of Beu (endonym), wat dat betreft.
LikeLike
Laten we pleiten voor de herinvoering van: Kantelberg, Pleimuiden, Jarmuiden, Scharenburg en Daveren.
LikeLike
Deal! En Osfoort, niet te vergeten.
LikeLike
Dusseldorp! Karelsbad! Broekzele!
LikeLike
Luwterp! Breedwater! Uiterste Oversteekplaats! Lyon der Bataven! Grijzemonnikeneilandje! Afsluitdijk!
LikeLike
Maar Mailand is en blijft STOM
LikeLike
Nee, Flushing klinkt lekker.
LikeLike
Maar even zonder ironie: Jan4711’s voorstel vind ik zeer sympathiek. Kantelberg kende ik al en vind ik erg mooi. Pleimuiden had ik nog nooit gehoord, maar vind ik nog mooier. Waarom eigenlijk niet. Ik ga hier in eigen kring reclame voor maken.
LikeLike
Dank voor de steun, Absent! Want zeg nou zelf… Pleimuiden is toch veel deftiger dan Plimmes, uitgesproken door iemand zónder Brits accent?
LikeLike
Hac dissensione, sodales, desistere non possumus, nisi ad reverendissimam linguam Latinam omnes revertemur.
LikeLike
“Eens kijken, hoe noemen we deze zojuist vreedzaam onder de verlichtende heerschappij van het Romeinse Rijk gebrachte stad? Bwff, doe maar weer Lugdunum joh, weten die lui veel dat we er daar al vijf van hadden.”
LikeLike
Ach, wij doen allemaal net zo hard mee om alle namen van wat dan ook te veranderen. Taal is nu eenmaal onderhevig aan evolutie, vaak gestuurd door tongluiïgheid. Wij zeggen dus niet meer Abbekeswoude ( het bos van de kleine Abe) maar Abcoude. Spreekt de hele wereld van hama(c)k ( uit Indianentaal), wij maken er gewoon hangmat van. En wat het Fries betreft: deze tweelingzustertaal van het Engels spreekt dan wel van Fierljeppen (waarvan u wellicht denkt ‘wat is fierl en wat is jeppen, maar het is fier en ljeppen) is in het Engels far leap, oftewel verspringen. Wij Frankisch sprekende Nederlanders zijn wat rustiger dan die springgrage Friezen. Daarom is al dat geljep bij ons gewoon lopen. Maar we lopen wel fier. Dat dan weer wel….
LikeLike
Ik kan het niet eenser met je beschouwingen zijn, alleen was dit niet echt waar dit stukje over ging. Natuurlijk, ook exo- en endoniemen zijn het resultaat van evolutie, maar dan wel volgens goeddeels onafhankelijke routes. Mijn punt was dat het een beetje zot wordt als volkeren elkaar elkaars evolutie gaan opdringen: dat volk A van volk B verlangt dat volk B de plaatsnamen van volk A ook in de taal van volk A uitspreekt. Alsof je boze brieven naar de Chinezen stuurt met de klacht ‘Ik verneem dat jullie tegen een lepel sháozi zeggen. Dat is fout. Het is namelijk “lepel”.’
LikeLike
U heeft natuurlijk helemaal gelijk. Excuus. De kop ‘Waarom Friesland niet boppe is’ gaf mij – geheel onterecht – een onstuitbare opwelling de verklaring van fierljeppen te geven. De verklaring van Abcoude daarbij was een heel gebrekkig bruggetje. Ik had in dit geval beter kunnen melden dat de Japanners op enig moment besloten de oude Japanse naam van hun land op te geven en hun eilandenrijk op zijn Chinees te gaan benoemen. Nippon – afgeleid uit Chinees – is natuurlijk het land van de rijzende zon Tenminste, van uit China gezien. Hier geen sprake van opdringen maar op Japans initiatief. Een gevalletje andersom.Komt dus ook voor.
LikeLike
Haha, ja, die kop is een beetje plagerig geef ik toe. Wees gerust: ik kom zelf uit onderhavige provincie en mag haar graag.
Dat van Nippon had ik me niet gerealiseerd; interessante omkering van het fenomeen inderdaad!
(En mijn kat komt uit Abcoude, dus zo komt alles op zijn (hah) pootjes terecht.)
LikeLike