Nee, geen nieuw boek van Dan Brown, maar een vraagstuk dat ik u graag wil voorleggen.

Naar aanleiding van mijn pagina over het Krulkwadraat krijg ik af en toe verzoekjes van mensen met de vraag of ik hun naam voor ze in het Hebreeuws wil maken, al dan niet in de krulversie. Dit brengt mij in een lastige vorm van tweestrijd. Ik ben enerzijds natuurlijk erg gevleid dat men mijn ontwerpen mooi vindt. Wat me anderzijds doet aarzelen is dat de mensen die die verzoekjes doen klaarblijkelijk zelf geen Hebreeuws kunnen lezen of schrijven, maar het gewoon een mooi schrift vinden. Het had ook Devanagari kunnen zijn zeg maar, of Mkhedruli. En de reden voor het naamverzoek laat zich dan ook vrees ik wel raden: dat gaat een borduurwerk worden, of erger: een tatoeage.

Iets in mij springt dan in de alarmstand. Waarom wil je een tatoeage in een taal die je niet kunt lezen? Precies: dat staat lekker mysterieus. Heej Sh’nana, chille tat meid! Wat staat er? – Nou LaTeesha, er staat זונה מכוערת, dat is Heeuwbreeuws voor ‘strength from within.’ – Jeuj, diep man! En nee, dat voorbeeld is niet fictief. Hele websites zijn er gewijd aan de afschuwelijke gevolgen van tatoeëren in talen die je niet kunt lezen. Hebreeuws in fonetisch Engels van links naar rechts geschreven behoort nog maar tot de minst beschamende voorbeelden.

Goed, zegt u, maar jij kan tenminste wèl Hebreeuws, dus dan behoed je in ieder geval een páár mensen voor levenslange vernedering. Maar toch, er voelt iets helemaal niet in orde. Het ‘lekker mysterieus’-aspect nog daargelaten; ik vind dat men op zijn minst de eigenaardigheden van een taal een beetje moet snappen voordat men ermee op zijn dij gaat lopen. Want wat bedoel je eigenlijk als je zegt: ‘ik wil graag mijn naam in het …’? Wil je dan de uitspraak weergeven? De betekenis? Hoe ‘vertaal’ je André Hazes in het Chinees? (ook dit voorbeeld is niet fictief.)

Het hangt er maar helemaal van af of je je naam in de desbetreffende taal überhaupt wel kùnt schrijven. Laten we het bij het Hebreeuws houden. Stel, je heet Fleur. Dat kun je letterlijk gaan vertalen; dat wordt dan ‘bloem’, pèrach in het Hebreeuws. Op zich een optie, alleen staat er dan dus niet ‘Fleur’, maar ‘bloem’. Liever een fonetische transcriptie? Dan heb je een probleem: in het Hebreeuws kan er geen f-klank aan het begin van een woord staan. De dichtstbijzijnde klank is de p. De l en de r hebben ze dan weer wel, maar helaas: de ‘eu’ niet. Het dichtst in de buurt komt de oe. Eindresultaat: Ploer. Leuk.

Dit is dus mijn dilemma. Wat vindt u? Moet ik mensen doodleuk hun naam in vreemde talen verstrekken zonder dat ze begrijpen wat er staat? Of moet ik ze ‘opvoeden’ en er een uitleg over de taal bij leveren? Of zegt u: ga voor optie drie en laat ze lekker geloven dat זונה מכוערת daadwerkelijk ‘strength from within’ betekent?